per
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
2013-01-20
8
3
0
1
16011
پیشگفتار: بخش آب و هدفمندی یارانه ها
Preface
محمد کارآموز
karamouz@ ut.ac.ir
1
رضا کراچیان
zarghaami@gmail.com
2
https://www.iwrr.ir/article_16011_ba0b2a7e9e7d7b6bddb8fb5ffac3d32d.pdf
per
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
2013-01-20
8
3
1
13
16680
Original Article
نویززدایی و پیشبینی سری زمانی بر پایه الگوریتم موجک و نظریه آشوب (مطالعه موردی: شاخص پایش خشکسالی SPI شهر تبریز)
De-noising and Prediction of Time Series Based on the Wavelet Algorithm and Chaos Theory (Case Study: SPI Drought Monitoring Index of Tabriz City)
یوسف حسنزاده
yhassanzadeh@tabrizu.ac.ir
1
محمد علی لطف اللهی یقین
a_lotfollahi@yahoo.com
2
سجاد شاهوردی
3
سعید فرزین
farzin@tabrizu.ac.ir
4
نیما فرزین
5
استاد / دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
استاد / دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
کارشناس ارشد / سازههای دریایی، دانشکده عمران، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
دانشجوی دکتری/ مهندسی آب، دانشکده عمران، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
دانشجوی کارشناس ارشد / مهندسی برق، دانشکده برق و کامپیوتر، دانشگاه تهران، تهران، ایران
عملکرد پدیدههای طبیعی در نگاه اول معمولا تصادفی بهنظر میرسد، لیکن با تغییر مقیاس و حذف نویز میتوانند به نوعی نظم دست یابند و امکان پیشبینی آنها در آینده فراهم گردد. این ایده پایه اصلی نظریه آشوب (1chaos) میباشد که به مطالعه رفتار ناپایدار و غیر پریودیک در سیستمهای دینامیکی غیرخطی نوسانی میپردازد. خشکسالی از مهمترین بلایای طبیعی است و طراحی سیستمهای پایش آن به منظور مدیریت بهتر منابع آب از اهمیت بسزایی برخوردار میباشد. از میان شاخصهای پالایش، شاخص بارندگی استاندارد (2SPI) در حال حاضر در دنیا به طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرد. از آنجا که سری زمانی این شاخص ماهیت دینامیکی دارد، نظریه آشوب میتواند نقش بینظیری را در کسب اطلاعات از این تغییرات ایفا کند. اما دادههای SPI دارای نویز میباشند که باعث میشود پیشبینی دادهها خیلی دقیق نباشد. از آنجا که الگوریتم موجک (3wavelet) قادر به بیان سیگنال در محدوده زمان و فرکانس و همچنین تحلیل موضعی سیگنال میباشد، در این تحقیق به منظور نویززدایی SPI شهر تبریز در طول 40 سال دوره آماری اخیر، استفاده شده است. سپس ماهیت آشوبناکی سری زمانی حاصل با استفاده از شاخصهای بعد همبستگی و نمای لیاپانوف مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشانگر رفتار کاملاً آشوبناک سری زمانی تحت بررسی میباشد. بنابراین رفتار سیستم غیرتصادفی است و به عبارتی جزو فرآیندهای استوکاستیکی و نویزدار مطرح نمیشود. جهت پیشبینی مقادیر SPI توسط نظریه آشوب، از الگوریتم نزدیکترین همسایگی کاذب استفاده گردیده است. نتایج صحت سنجی حاکی از دقت بالای پیشبینی نظریه آشوب بوده و براین اساس میزان SPI و شدت خشکسالی شهر تبریز برای 3 سال آینده پیشبینی شده است.
Natural phenomena usually seem irregular at the first glance, however, with changing the scale and the noise they can become regular and therefore it is possible to predict their behaviors. This idea is the main base of the Chaos Theory that deals with studying of unstable and non-periodic behavior of nonlinear and swinging dynamic systems. The time series of drought, as a major natural disaster, has a dynamic nature. and therefore the Chaos Thero can play a significant role in capturing the detailed changes. Refinement of the indicators, standardized precipitation index (SPI) is now widely used in the world. The obtained SPI data are noisy, and therefore the predictions made based on this data are not very accurate. Wavelet algorithm is able to describe a signal in time and frequency domain and also analyze a signal locally. Hence in this study, it is used in order to de-noise time series of SPI of Tabriz city for the past 40 years. The nature of the chaotic time series was evaluated using the Lyapunov exponent and correlation dimension parameters. The results indicated a very chaotic time series behavior for the studied data. The behavior of the system is non-random, and then the time series are not portion of the stochastic and the noise process. To predict the SPI values by the Chaos Theory, the algorithm of the false nearest neighbors is used. Validation of the results indicated the high accuracy of the predictions of the Chaos Theory. According to the proposed method the severity of the droughts and the SPI of the Tabriz city are predicted for the next 3 years.
https://www.iwrr.ir/article_16680_940c20a52175b294f3af711b3eebd5fa.pdf
نویززدایی
پیش بینی
نظریه آشوب
موجک
سری زمانی SPI تبریز
De-noising
prediction
Chaos Theory
Wavelet
Tabriz SPI Time Series
per
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
2013-01-20
8
3
14
27
16686
Original Article
بررسی کارایی مدل درخت تصمیم در پیش بینی بارش (مطالعه موردی ایستگاه سینوپتیک یزد)
Evaluation of the Decision Tree Model in Precipitation Prediction (Case study: Yazd Synoptic Station)
محمدتقی دستورانی
mdastorani @yazduni.ac.ir
1
اعظم حبیبیپور
2
محمدرضا اختصاصی
mr_ekhtesasi@yazd.ac.ir
3
علی طالبی
4
جواد محجوبی
5
عضو هیئت علمی /دانشکده منابع طبیعی دانشگاه یزد، در حال حاضر مامور در دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد- یزد- ایران
دانشجوی دکترای/ منابع طبیعی – آبخیزداری- دانشگاه یزد- یزد- ایران
عضو هیئت علمی / دانشکده منابع طبیعی- دانشگاه یزد- یزد- ایران.
عضو هیئت علمی/ دانشکده منابع طبیعی- دانشگاه یزد- یزد- ایران.
کارشناس ارشد/ عمران-سازه های هیدرولیکی- دانشگاه علم وصنعت- تهران- ایران
وقوع خشکسالی اثرات نامطلوبی بر بخشهای کشاورزی و اقتصادی کشور و به طور خاص بر عرصههای طبیعی تحمیل میکند. امروزه روشهای مختلفی جهت پیش بینی مؤلفههای اصلی خشکسالی از جمله بارش ارائه شده است. در دهههای اخیر، استفاده از مدلهای جدید کامپیوتری در این زمینه رواج یافته و در اغلب موارد توانایی خود را به خوبی نشان داده است. درخت تصمیم به عنوان یکی از این نوع مدلها، با بررسی پارامترها از جزء به کل، به تولید قانون میپردازند و نهایتاً به دانش قابل فهم از بین دادههای آماری موجود دست مییابند. در این تحقیق از مدل درخت تصمیم به عنوان یکی از روشهای داده کاوی جهت پیش بینی بارش و ارزیابی وضعیت خشکسالی درایستگاه سینوپتیک یزد استفاده شد. شبیهسازیها در چهار حالت صورت گرفت و در کلیه شبیهسازیها از متغیرهای بارش قبلی، دمای متوسط، دمای ماکزیمم، رطوبت، سرعت باد، جهت باد در مقیاس ماهانه به عنوان متغیرهای مستقل مدل استفاده و میزان بارش 12 ماه قبل از وقوع پیش بینی گردید. در نهایت جهت ارزیابی دقت و صحت درختهای ایجاد شده در حالات فوق، معیارهای آماری مختلف مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که در ایستگاه یزد، مدل درخت تصمیم گیری خصوصاً در شرایطی که از میانگین متحرک 5 ساله دادهها استفاده گردد، دارای توانایی مناسبی در پیش بینی میزان بارش میباشد. پیش بینی مقدار بارندگی و به تبع آن ارزیابی وضعیت خشکسالی با دقت مناسب و قبل از وقوع آن، میتواند به برنامهریزی جهت کاهش خسارات حاصل از آن کمک قابل توجهی نماید.
Undesirable effects of droughts on the agricultural and economical sectors and especially on the natural resources are intense. Different methods have been presented to predict the main factors of drought such as precipitation and during the recent decades some new computer based models have been developed for drought prediction. In most cases these models have presented quite satisfactory results. Decision tree, as one of these models, produces rules based on evaluation of the parameters from portion (component) to the whole, and finally reaches understandable knowledge from the existing statistical data. In this research, decision tree model has been used as a data mining method to predict precipitation and evaluation of drought in Yazd synoptic meteorological station. Simulations were carried out in four different conditions. Related variables including previous monthly precipitation, mean temperature, maximum temperature, humidity, wind speed, wind direction, and evaporation were used as independent input variables for all these four conditions and the amount of precipitation was predicted 12 months in advance. Finally for evaluation of the model performance in different conditions, statistical criteria were employed. Results indicated that the decision tree model is able to presents suitable prediction of precipitation especially when 5-year moving average of data is used. Precise prediction of precipitation and the accurate evaluation of drought conditions are of great importance for a better management and planning for drought damages reduction.
https://www.iwrr.ir/article_16686_ec23e4516432530842fc4dac7580cacf.pdf
مدلسازی
درخت تصمیم
یزد
داده کاوی
بارندگی
خشکسالی
modelling
decision tree
Yazd
Data mining
Precipitation
Drought
per
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
2013-01-20
8
3
28
38
16692
Original Article
استفاده از نانو جاذبهای گیاهی به منظور حذف نیترات از محلولهای آبی
Use of Agricultural Nano Adsorbents for Nitrate Removal from Aqueous Solutions
معصومه فراستی
farasati2760@gmail.com.
1
نعمت اله جعفرزاده
n_jaafarzadeh@yahoo.com
2
سعید برومند نسب
boroomandsaeed@yahoo.com
3
هادی معاضد
hmoazed955@yahoo.com
4
جهانگیر عابدی کوپایی
kupaee@yahoo.com
5
سیدمرتضی سیدیان
s.m.seyedian@gmail.com
6
استادیار/ گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران.
دانشیار /مرکز تحقیقات فناوریهای زیست محیطی، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران
استاد /گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
دانشیار / گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
دانشیار /گروه آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران
استادیار / گروه آبخیزداری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد، ایران.
در این تحقیق اثر نانو جاذبهای نی و پوشال نیشکر به منظور حذف نیترات از محلول آبی مورد بررسی قرار گرفت. اثر عواملی مانند جرم جاذب، غلظت نیترات ورودی، pH و حضور سایر یونهای رقابتی روی جذب نیترات مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج نشان داد که برای هر دو جاذب، زمان تعادل پس از 2 ساعت و حداکثر جذب نیترات در 6 pH= به دست آمد. در جاذب پوشال نیشکر اصلاح شده با افزایش جرم جاذب از 1/0 تا 5/0 گرم، راندمان حذف از 45% به 75% افزایش یافت، اما با افزایش میزان جاذب از 5/0 گرم تا 1 گرم، راندمان جذب ثابت ماند. برای جاذب نی اصلاح شده با افزایش جرم جاذب از 1/0 تا 3/0 گرم، راندمان حذف از 60% به 85% افزایش یافت، اما با افزایش میزان جاذب از 3/0 گرم تا 1 گرم، راندمان حذف ثابت باقی ماند. با افزایش غلظت نیترات محلول (120-5 میلی گرم بر لیتر)، راندمان حذف در نانو جاذبهای پوشال نیشکر و نی اصلاح شده به ترتیب از 87% به 66% و 90% به 67% کاهش پیدا نمود. فرایند جذب از ایزوترم فروندلیچ تبعیت کرد. نتایج این مطالعه نشان داد که نانو جاذبهای نی و پوشال نیشکر اصلاح شده قابلیت حذف یونهای نیترات را دارا بوده و از بین دو جاذب، نانو جاذب نی توانایی بیشتری در حذف نیترات دارا است.
In this research the effect of Sugarcane straw and Phragmites australis anion exchanger nano adsorbents have been investigated for removal of nitrate from aqueous solutions. The effects of operating conditions such as pH, contact time, adsorbent loading, initial anion concentration, and the presence of competitive ions on the adsorption performances were examined. The results showed that the equilibrium time was 2 hours and the pH was 6. With pH of the solution varying from 2 to 10, the nitrate removal efficiency for sugarcane straw and Phragmites australis nano adsorbent increased up to maximum of 45% to 76% and 60% to 86% reached at pH 6. With an increase in the nitrate concentration from 5 to 120 mg/L, the removal efficiency decreased from 86% to 66% and 90% to 67% for sugarcane straw and Phragmites australis nano adsorbent,respectively. For Phragmites australis nano adsorbent, with an increase in the adsorbent dosage from 0.1 to 0.3 grams, the removal efficiency increased from 60% to 85%, but remained almost unchanged when adsorbent dosage ranged from 0.3 to 1grams. For sugarcane straw nano adsorbent as the adsorbent dosage increased from 0.1 to 0.5 grams, the removal efficiency of nitrate increased from 45% to 75%, but remained almost unchanged for the increase of 0.5 to 1 grams. Adsorption kinetics of nitrate ions could most successfully be described by Freundlich isotherm. This study indicated that sugarcane straw and Phragmites australis nano adsorbents could be used for the removal of nitrate ions in water treatment and Phragmites australis nano adsorbent has higher adsorption than sugarcane straw nano adsorbent for nitrate removal.
https://www.iwrr.ir/article_16692_28c597dfbbd973ef151230515b96db80.pdf
حذف نیترات
نانو جاذبها
محلول آبی
نی نیزار
پوشال نیشکر
Nitrate removal
Aqueous solution
Nano adsorbent
Sugar cane straw
Phragmites australis
per
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
2013-01-20
8
3
39
53
16693
Original Article
مشخصات زمانی – مکانی بارشهای روزانۀ فرین بالا در شمال غرب ایران
On Tempo-Spatial Characters of Extreme Daily Precipitation of Northwest of Iran
حسین عساکره
asakereh@znu.ac.ir
1
فاطمه ترکارانی
2
صغری سلطانی
3
دانشیار /اقلیم شناسی – دانشگاه زنجان- زنجان – ایران
کارشناس ارشد /اقلیم شناسی از دانشگاه اصفهان- اصفهان- ایران
کارشناس ارشد /اقلیم شناسی از دانشگاه زنجان- زنجان- ایران
فرینهای بارشی در هر نقطه، به بارشهای نادر و نابهنجار گفته می شود که در دنباله و دور از نقطه تمرکز توزیع فراوانی (میانگین و یا میانه) بارش آن نقطه قرار گرفته باشد. اخیراً فرینهای بالا و دنبالۀ بالایی توزیع فراوانی بارش مورد توجه بسیار بودهاند. در این راستا به فراخور ویژگیهای جغرافیایی هر پهنه، آستانههای متعدد و متنوعی برای این ویژگی بارش معرفی و به کار گرفته شده است. یکی از نمایههای پرکاربرد مربوط به بارشِ روزانه، مبتنی بر چندک های توزیع فراوانی مشاهدات میباشد.
در نوشتار حاضر، تحلیل مکانی ـ زمانی بارشهای فرینِ بالای بارش روزانۀ شمال غرب ایران براساس دادههای شبکهای حاصل از تعداد 729 ایستگاه همدید، اقلیم شناسی و بارانسنجی سازمان هواشناسی کشور و ایستگاههای بارانسنجی وزارت نیرو طی دورۀ 1967-2007 و نیز بر پایۀ صدکِ نودِ توزیع فراوانی بارش مورد بررسی قرار گرفت. توزیع احتمال بارش برای هر یاخته از شبکه دادهای برآورد و آستانۀ صدک 90 توزیع فراوانی مربوط به هر یاخته محاسبه شد. تعداد روزهای توأم با بارش بیش تر یا مساوی صدکهای90 از توزیع هر یاخته محاسبه و تعداد یاختههایی که از آستانۀ مزبور به دست آمد، شمارش شد. بدین ترتیب چند پهنۀ توأم با بارش فرین حاصل گردید. به منظور تحلیل زمانی بارشهای فرین، تغییرات بلندمدت فراوانی سالانۀ این نوع بارشها برای گسترههای مختلف مورد بررسی قرار گرفت. روند کاهشی معنیدار برای بارشهای فرین تنها برای بارشهایی با گسترۀ 30-20 درصد دیده شد. در حالی که بارشهای فرین با گسترۀ بیشتر، ایستا بودهاند. همچنین تحلیل ماهانه بارشهای فرین نشان داد که به جز برای گسترۀ تحت تأثیر70-60 درصد، بیشترین دفعات وقوع بارشهای فرین در ماه آوریل بوده است. دومین ماه به لحاظ فراوانی بیشینه برای گسترههای 20-10، 30-20 و نیز 40-30 درصد از مساحتِ زیرِ پوششِ بارشهای فرین، ماه می است. در گسترۀ 40-50 ، 50-60، ماه مارس به لحاظ فراوانی رخداد بارشهای فرین در مقام دوم قرار دارد. در حالتی که 70-60 درصد گسترۀ مورد مطالعه زیر پوشش بارشهای فرین باشد، ماههای مارس، می و اکتبر با فراوانیهای برابر (2 بار برای هرماه)، فراوانی بیشینه را به خود اختصاص دادهاند.
Extreme precipitation in every given point is defined as rare and abnormal precipitations in which could happened far from the center of frequency distribution. The high extreme and upper tail of distribution of precipitation has been taken a lot of experts’ attentions. The thresholds values for extreme precipitations that have been chosen are varied by geographical locations. One of the most usage indices is based on deciles of any given distributions.
The current paper has analyzed tempo-spatial characters of extreme precipitation of northwest of Iran based on daily observations database created from of 729 synoptic, climatology and rain gauges stations by using90th percentiles of precipitation distribution . The period under investigation is 41 years which started in 1967to 2007(14975 days).
The 90th percentiles of precipitation probability distribution have been estimated for every single pixel as extreme threshold. The numbers of pixels have experienced the extreme threshold or more, had been calculated. Many kinds of coverage of this character have been recognized. Based on analyzing temporal and trends characters it has cleared that there is a significant decreasing trend in 20-30 percent coverage of extreme precipitation. Meanwhile there are stationary in other extreme coverage except for 60% -70% coverage’s. The coverage of 40%-5% and 50% - 60% in March is the second order in extreme precipitation events. Monthly analyses showed the months with most extreme (two times in every month) are April, May, March and Octoberr.
https://www.iwrr.ir/article_16693_24f6bbc7b3a61a72641dd2e55846ed3d.pdf
آستانۀ بارشی
بارش فرین
بهنجار
گرانیگاه بارش
شمال غرب ایران
Precipitation Threshold
Extreme precipitation
normal
Precipitation Center of Gravity. Northwest of Iran
per
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
2013-01-20
8
3
54
65
16694
Original Article
بررسی آزمایشگاهی رسوب ورودی به کانال آبگیر متصل به کانال اصلی با دیواره مایل
Experimental Investigation of Sediment Entry to an Intake Installed at a Main Channel with Inclined Bank
مهدی کرمی مقدم
m_karami_mo@yahoo.com
1
محمود شفاعی بجستان
m_shafai@yahoo.com
2
حسین صدقی
3
دانشجوی دکتری /گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
استاد/ گروه سازههای آبی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران
استاد/ گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
یکی از مشکلاتی که در اکثر آبگیرها به وجود میآید، تجمع و ورود رسوبات به دهانه آبگیر است که باعث ایجاد مشکلات زیادی در سیستمهای آبیاری از جمله کاهش راندمان آبگیری شده است. بنابراین یافتن راه حلی برای کاهش و تضعیف عوامل ورود رسوب به آبگیر از اهمیت خاصی برخوردار است. تاکید مطالعات گذشته بر شناخت الگوی جریان و رسوب کف در آبگیرهای منشعب از کانال مستطیلی بوده است و کمتر به بحث رسوب معلق و آبگیری از کانال ذوزنقه ای پرداخته شده است. در مطالعه حاضر ابتدا آزمایشهای مختلفی در فلوم آزمایشگاهی بر روی آبگیر جانبی که با زاویه 30 درجه از دیواره کانال ذوزنقهای منشعب شده بود، انجام شد و رسوب ورودی به آبگیر مورد بررسی قرار گرفت. با اسستنتاج دادههای حاصل شده، مشخص شد که نسبت رسوب ورودی در عدد فرود 40/0-35/0 (در بالادست کانال اصلی) کمترین مقدار است. همچنین مشخص شد که در نسبت زبری بالا، نرخ افزایش نسبت رسوب ورودی به ازاء افزایش نسبت دبی کاهش مییابد.
A major problem with which most of the lateral intakes are faced is sedimentation and sediment delivery. This process causes many problems in irrigation systems such as reduction flow discharge capacity in irrigation canals and even threat of blockage of water during low water flow. Therefore an intake with higher flow discharge and low sediment delivery should be considered in the design. In previous research the same attention has not been given to the lateral intakes installed at trapezoidal canals, as for rectangular canals. The main goal of this study was to investigate sediment delivery to an intake from trapezoidal canal. Sediment tests were carried out for different hydraulic conditions at a 30 degree water intake installed at a main canal with inclined bank. It was found that the flow patterns at the upstream of the intake has been modified in such a way that more water from surface layers are diverted. Therefore less suspended sediment enters the intake. Also it was found that in all tests the amount of sediment enters the intake reaches its minimum value at Froude number between 0.35 to 0.4. For high friction coefficients, the rate of sediment entering the intake decreases as the flow ratio increases.
https://www.iwrr.ir/article_16694_360eda1ade0abe8f02285fc73c76fa5e.pdf
رسوب
آبگیر
کانال ذوزنقهای
الگوی جریان
Sediment
Lateral intakes
Trapezoidal Channel
Flow patterns
per
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
2013-01-20
8
3
66
76
16695
Original Article
بررسی آزمایشگاهی تأثیر زاویه سرریزهای مستغرق بر الگوی رسوب و فرسایش در پیچانرود
Experimental Investigation on the Effect of the Bendway Weir Angle on the Erosion and Sedimentation Pattern in Meandering River
محمد همتی
mhemmati1982@yahoo.com
1
مهدی قمشی
m.ghomeshi@yahoo.com
2
سیدمحمود کاشفیپور
kashefipour@excite.com
3
دانشجوی دکتری / سازه های آبی دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران.
استاد /گروه سازه های آبی دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران.
استاد /گروه سازه های آبی دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران.
فرسایش ساحل یکی از موضوعات مهم مدیریتی بخصوص در رودخانههای مئاندری میباشد. اخیراً سرریزهای مستغرق به یکی از سازههای پرطرفدار در کنترل فرسایش در قوسها تبدیل شدهاند. سرریزهای مستغرق، سازههای سنگی شکل هستند که در قسمت قوس خارجی رودخانه احداث میگردند تا جهت جریان را از قسمت بیرونی قوس به مرکز کانال تغییر داده و مانع فرسایش آن گردد. در این تحقیق سعی گردیده است تا تأثیر زاویه سرریزهای مستغرق بر الگوی فرسایش و رسوب بررسی گردد. پارامترها و متغیرهای مورد استفاده جهت انجام آزمایشات شامل: سه دبی 120، 180 و 230 لیتر در ثانیه، زاویههای °60، °75 و °90 میباشند. سایر پارامترها از جمله طول، ارتفاع و فاصله سازهها ثابت بودند و از یک نوع رسوب با d50 برابر با 6/1 میلیمتر به صورت بستر زنده (با تزریق پیوسته رسوب) استفاده گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که سطح تپه رسوبی موجود در قوس داخلی در اثر احداث سرریزها بین 13 الی 48 درصد کاهش یافت. کمترین و بیشترین این مقادیر بترتیب مربوط به زاویههای °90 و °60 میباشند. نسبت ماکزیمم عمق آبشستگی به ارتفاع سرریز در سمت دیواره قوس خارجی برای زاویههای °60 و °75 قابل ملاحظه نبوده؛ اما مقادیر نسبت مذکور در زاویه °90 بسیار مشهود بود طوری که بیشترین مقدار آن در این زاویه برابر با 6/4 میباشد. الگوهای فرسایش و رسوبگذاری نشان داد تأثیر زاویههای °60 و °75 در رسوبگذاری بین سرریزها و در نتیجه آن حفاظت از قوس خارجی بهتر از °90 بوده و استفاده از زاویه °90 برای احداث سرریزهای مستغرق در چنین قوسهایی توصیه نمیگردد.
Bank erosion is one of the important management issues, especially in meandering rivers. Bendway weirs have recently become among the most popular structures in erosion control along the meanders. Bendway weirs are the stone structures constructed in outer bank to change the flow direction from outer bank to the center of the channel so as to prevent erosion. In this study it has been attempted to investigate the effect of angle of bendway weirs on the pattern of erosion and sedimentation. Three angles of 60°, 75° and 90° and three flow rates of 120, 180 and 230 liter per second were examined. Other structural parameters such as length, height, and distance were kept constant. Continuous injection of sediment with d50= 1.6 mm formed a live bed.
The results of this study showed that the cross-section area of sedimentary bar in the inner bank decreased by an order of 13 to 48 percents as a result to the construction of weirs. The minimum and maximum of decrease were corresponded to the angles of 90° and 60°, respectively. The maximum scour depth to weir height ratio in the outer bank wall was very evident for the angle of but not so noticeable for other two angles. The maximum amount of this ratio was 4.6 at 90°. Sedimentation and scouring patterns showed that the sedimentation between weirs and thereby protecting the outer bank were better for the angles of 60° and 75°. Angle of 90° is not recommended for construction of bendway weirs.
https://www.iwrr.ir/article_16695_00d3133bd486e90c385b5b7e0bb12608.pdf
زاویه سرریزهای مستغرق
پیچانرود
الگوی رسوبگذاری
فرسایش
Angle of bendway weirs
Meandering river
Sedimentation pattern
Erosion
per
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
2013-01-20
8
3
77
82
16696
Technical Note (5 pages)
نیازسنجی آموزشی شرکت مدیریت منابع آب ایران، براساس روش استاندارد مهارت
Need Assessment of Training Program in Water resources Management Company According to Standard Method of Skills
بررسی نتایح تحقیقات مربوط به ممیزی سیستمهای آموزشی براساس استاندارد بین المللی ایزو 10015، بیانگر آن است که یکی از عوامل اصلی ناکارآمدی برنامههای آموزش ضمن خدمت کارکنان، عدم به کارگیری روشها و تکنیکهای نیازسنجی آموزشی دقیق و عینی میباشد. شواهدی مانند انتخاب سلیقه ای و شناسایی نیازهای غیر ضروری کارکنان، برگزاری دورههای متعدد آموزشی غیرمرتبط، زوال اعتماد و کاهش مشارکت کارکنان و مدیران در برنامههای آموزشی ، عدم پرورش شایستگیهای مدنظر سازمان و اتلاف منابع مالی گویای این مدعا است. از اینروی گرچه در سالهای اخیر پیرامون مقوله نیازسنجی آموزشی مطالب فراوانی به رشته تحریر در آمده است ، با این حال ضرورت دارد تا مسئولین و کارشناسان آموزشی با توجه به اهداف ، دامنه بررسی ، بودجه ، زمان و تیم نیازسنجی آموزشی ، در چارچوب استراتژی و جهت گیریهای کلان سازمانی اقدام به انتخاب و بکارگیری تکنیکی مناسب برای شناخت نیازهای آموزشی خود نمایند.به همین منظور اقدام به شناسایی نیازهای آموزشی 160 عنوان شغلی شرکت مدیریت منابع آب ایران از طریق روش استاندارد مهارت شده است. در این مقاله تلاش میشود تا در چارچوب ارائه نتایج شغل کارشناس حفاظت رودخانهها و سواحل به عنوان یکی از مشاغل مورد بررسی ، روش نیازسنجی آموزشی استاندارد مهارت تشریح گردد.
A survey of research findings related to the assessment of training programs according to the international standard (ISO) 10015 is indicated that one of the key factors of ineffectiveness of on-the job training programs is the lack of accurate need assessment technics and procedures. Instances such as personal preferences and unnecessary needs of personnel,, presenting numerous unrelated training programs, distrust and less cooperation of the personnel and managers, and developing merits not desired by the orgnization and therefore wasting the financial resources are all corroborating the hypothesis. The need assessment has been the focal point of many researches and books in the recent years. It is of utmost importance for managers and educational experts that with regard to the purposes, the budget, time, and the need assessment, choose and employ a proper technic in order to identify the training needs of their organization according to macro –organiational decisions. To this end 160 job titles have been assessed by the standard method of skills in the Iranian Water Resources Management Company. In this article it has been attempted to identify the training needs of the River and Coastal Conservation Department by the standard method.
https://www.iwrr.ir/article_16696_bc3ec857075e3741d4b9a6271020bedd.pdf
نیازهای آموزشی کارشناس حفاظت رودخانه و سواحل
نیازسنجی آموزشی
استاندارد 10015
Training needs of River and Coastal Conservation Department
Trainings need assessment
Iso 10015
per
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
2013-01-20
8
3
83
87
16697
Technical Note (5 pages)
بررسی تاثیر هزینه آب تلف شده و گروه بندی لولهها در زمان بهینه بازسازی شبکه های توزیع آب
Investigating the Water Losses Cost and the Effects of Pipe Grouping on Optimum Pipe Replacement Schedule in Water Distribution Networks
مسعود تابش
mtabesh@ut.ac.ir
1
اکبر شیرزاد
a.shirzad@uut.ac.ir
2
محمد مغاری اصفهانی
3
استاد /و عضو قطب علمی مهندسی و مدیریت زیرساختها، دانشکده مهندسی عمران، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
دانشجوی دکتری/ مهندسی عمران، دانشکده مهندسی عمران، پردیس دانشکدههای فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
دانش آموخته کارشناسی ارشد /دانشکده مهندسی عمران، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
افزایش عمر شبکههای توزیع آب شهری در بسیاری از شهرهای جهان باعث شده است تا تعداد حوادثی که در طول سال در این شبکهها اتفاق میافتد افزایش یابد. در کنار راهکارهایی از جمله مدیریت حوادث، مدیریت نشت و مدیریت فشار، آخرین راهحل مقابله با این پدیده، بازسازی و نوسازی شبکهها میباشد. در این تحقیق با ارائه یک مدل بهینهسازی و با استفاده از الگوریتم ژنتیک، زمانبندی بهینهای برای تعویض لولهها ارائه شده است که در صورت رعایت آن، کل هزینههای تحمیلی به سیستم در یک افق برنامهریزی مشخص، حداقل میشود. طبق نتایج به دست آمده اعمال قید اقتصادی، گروهبندی لولههای قابل تعویض و هزینه آب هدررفته باعث افزایش هزینه کل و اعمال قید هیدرولیکی باعث کاهش هزینه کل فرآیند بازسازی میشود.
Aging in urban water distribution networks would lead to an increased number of bursts. Beside leakage control and pressure management, the last solution in this regard is rehabilitation and replacement of main pipes in the networks. In this research the optimum time for pipe replacement in water distribution networks is obtained by an optimization model applying genetic algorithm, which minimizes the present value of the total costs. According to the obtained results, the economic constraint increases the total costs of replacement while the hydraulic constraint would decrease it. Additionally, considering the cost of water losses and grouping replacement would increase the total costs.
https://www.iwrr.ir/article_16697_18736d4c1fbaf7fd0813fadfc2cd4e13.pdf
بهینه سازی
شبکه توزیع آب شهری
الگوریتم ژنتیک
گروهبندی تعویض
هزینه آب هدر رفته
optimization
Urban water distribution network
Genetic algorithm
Group replacement
Water losses cost
per
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
2013-01-20
8
3
88
92
16698
Technical Note (5 pages)
بررسی منشأ آلودگی نیتراتی آب زیرزمینی منطقهی میان جنگل فسا
Study the Groundwater Nitrate Pollution in the Mian-Jungle Region, Fasa, Iran
حمید حسینی مرندی
hhhmarand@yahoo.com
1
مهرداد محمدنیا
2
محمدجواد روستا
3
بهادر هاتف
4
عضو هیئت علمی/ مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس - شیراز - ایران
استادیار /مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس – شیراز- ایران
استادیار /مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس – شیراز- ایران
کارشناس /شرکت آب و فاضلاب روستایی استان فارس
افزایش نیترات در آب ممکن است خطراتی جدی برای سلامت انسان و حیوانات در بر داشته باشد. به همین دلیل سازمان بهداشت جهانی حداکثر مقدار مجاز نیترات در آب آشامیدنی را 45 میلیگرم در لیتر تعیین میکند. تمرکز زیاد نیترات در منابع آب شرب روستایی منطقه میان جنگل فسا، واقع در 120 کیلومتری جنوب شرق شیراز موجب منع بهرهبرداری از برخی منابع آب زیرزمینی آن شد. هدف اصلی این طرح تعیین منشاء اصلی نیترات در آب منطقه و بررسی بهترین روش کاهش نیترات از آب بود. برای دستیابی به این هدف، تعداد 15 منبع آب شامل چاه، چشمه و قنات انتخاب و طی اردیبهشت سال 1387 تا فروردین سال 1388 نمونه برداری شدند. مقدار نیترات، هدایت الکتریکی و pH نمونهها در محل و سایر پارامترهای مهم آن در آزمایشگاه و به روشهای استاندارد اندازهگیری شدند. مقدار نیترات در آب چاهها از 1/3 میلی گرم در لیتر تا 4/259 میلیگرم در لیتر تغییر نشان داد. نتایج نشان میدهد که زیاد بودن نیترات در آب زیرزمینی منطقه، به وجود نیترات زیاد زمینه در زمین و فعالیت دامداری در نقاطی از آبخوان مربوط میشود.
Nitrate in high dosage may cause serious diseases for both human beings and animals. WHO has set 45 mg/l as the maximum permitted level for nitrate in drinking water. High concentrations of nitrate in drinking water of the Mian Jungle region of Fasa, located 120 km south east of Shiraz, caused inhabitants to avoid using groundwater as the source of drinking water. Main objectives of this study were i) to determine the main sources of nitrate in the groundwater and ii) to introduce a feasible nitrate removal method in the region. Monthly groundwater sampling were carried out from April 2010 to March 2011 for 15 sources including water wells and outcropped springs. Nitrate, EC, and pH were measured in situ, however remaining parameters were determined in the lab using standard methods. Amounts of nitrate changed from 3.1 mg/l to 259.4 mg/l in diferent times and locations in this region. Results showed that an internal and external background of nitrate in groundwater are originating from the geologic formations and the animal husbandry activities as the main sources.
https://www.iwrr.ir/article_16698_a4150acb5c9cd8e57aca8c7bdc7cca28.pdf
نیترات
آب شرب
میان جنگل
فسا
منشاء
Nitrate
Drinking Water
MianJungle
Fasa
Source