انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
2
1
2006
04
21
پیشگفتار
0
1
FA
رضا
اردکانیان
ardar_aniun@civil.sharif.edu
https://www.iwrr.ir/article_15972.html
https://www.iwrr.ir/article_15972_d2602ea736edcad75d8e7c3726677078.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
2
1
2006
04
21
مدل عددی انتقال وتخلیه آلاینده ها از آبخوان ساحلی به دریا
1
17
FA
بهزاد
عطائی آشتیانی
دانشیار/ دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی شریف
حمیدرضا
حسین آبادی
کارشناس ارشد/ دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی شریف
سیداحسان
فاطمی
کارشناس ارشد/ دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی شریف
شبیهسازی انتقال و تخلیه آلایندهها از آبخوانهای ساحلی به دریا به علت شرایط مرزی در سمت دریا پیچیده میباشد. مدل ModSharp که در این تحقیق توسعه داده شده است. مدلی قدرتمند و کارا برای مدلسازی انتقال آلایندهها در آبخوانهای ساحلی در مقیاس بزرگ میباشد. این مدل معادله همرفتی-پراکندگی را به روش مشخصهها حل مینماید. دقت و اعتبار مدل با حل چند مثال که جوابهای تحلیلی و عددی معلوم دارند، در زمینه پیشروی آب شور و انتقال آلایندهها کنترل گردید. در ادامه اثر پیشروی آب شور بر انتقال و تخلیه آلایندهها در آبخوانهای ساحلی شبیهسازی شد. نتایج نشان میدهد که پیشروی آب شور اثر قابل توجهی بر انتقال آلاینده در آبخوانهای ساحلی دارد. همچنین صرفنظر کردن از شرایط مرزی در سمت دریا به تخمینی کوچکتر از نرخ تخلیه آلایندهها به دریا میانجامد.
انتقال آلودگی,پیشروی آب شور دریا,شبیهسازی عددی,آبخوان ساحلی,روش مشخصهها
https://www.iwrr.ir/article_15348.html
https://www.iwrr.ir/article_15348_5d1b63f4c928e5fab17cc839d136de94.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
2
1
2006
04
21
بررسی اثر تغییرات کاربری اراضی بر سیلخیزی حوزه آبریز سد گلستان
18
28
FA
بهرام
ثقفیان
0000-0003-2846-2840
دانشیار / پژوهشی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری و استاد مدعو دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه صنعتی امیرکبیر
b.saghafian@gmail.com
حسن
فرازجو
کارشناس ارشد /سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان – مدیریت آبخیزداری
hassanfarazjoo@yahoo.com
عادل
سپهری
کارشناس ارشد / سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان – مدیریت آبخیزداری
adelsepehry@gau.ac.ir
علی
نجفی نژاد
استادیار /دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
najafinejad@yahoo.com
یکی از عوامل اصلی در تغییر روند رژیم سیلابی حوزههای آبریز، تغییر کاربری اراضی در سطح حوزه است. حوزه آبریز سد گلستان در سالهای اخیر شاهد سیلهای ویرانگر بوده است که احتمال تشدید آنها در اثر تغییر کاربری اراضی مطرح میباشد. در این تحقیق با تلفیق سیستمهای اطلاعات جغرافیایی (GIS) و مدل هیدرولوژیک HEC-HMS اثرات تغییر پوشش گیاهی بر دبی اوج و حجم سیل حوزه آبریز سد گلستان بررسی و واکنش هیدرولوژیک حوزه به ازای سناریوهای مختلف کاربری اراضی نیز پیش بینی شده است. بدین منظور، پس از تهیه نقشه پوشش گیاهی حوزه مربوط به سالهای 1346 و 1375 و تلفیق با نقشه گروههای هیدرولوژیک خاک در محیط GIS، مدل هیدرولوژیک HEC-HMS با استفاده از روش نفوذ شماره منحنی (CN) و آبنمود واحد SCS در سطح زیرحوزهها و نیز به روش روندیابی ماسکینگام در شبکه رودخانهها در مقابل دادههای بارش ـ رواناب مشاهدهای، واسنجی و اعتباریابی شد. نتایج شبیهسازی نشان داد که به علت تغییرات کاربری اراضی و تخریب جنگلها و مراتع حوزه، دبی اوج سیل در دوره بازگشت 5 و 1000 ساله به ترتیب 7/31 و 8/17 درصد افزایش داشته است. بنابراین پوشش گیاهی به تنهایی نقش محدودی در کنترل سیلابهای مهیب با دوره بازگشت بالا ایفا مینماید. نتایج حاصل از پیشبینی آبنمود سیل در سناریوی کاربری اراضی بد بینانه ( ادامه روند تخریب پوشش گیاهی) نیز نشان میدهد که در صورت تخریب بیشتر جنگلها و مراتع حوزه و توسعه اراضی کشاورزی، دبی اوج سیل با دوره بازگشتهای 5 و 1000 سال به ترتیب به میزان 35 و 24 درصد افزایش خواهد یافت.
دبی اوج,سیل,تغییرات کاربری اراضی,مدل هیدرولوژیک,حوزه آبریز سد گلستان
https://www.iwrr.ir/article_15351.html
https://www.iwrr.ir/article_15351_3be80863d27dfc22d5644ba36b595e0e.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
2
1
2006
04
21
کاربرد خوشهسازی فازی در پهنهبندی فرسایشی:مطالعه موردی
29
35
FA
هدایت
فهمی
دکترای هیدرولوژی / وزارت نیرو
علی
دلیر عبدی نیا
کارشناس ارشد / رسوبشناسی، شرکت شلمبرژه
با استفاده از روش طبقهبندی (به طور خاص در این مطالعه، پهنهبندی) پیوسته، میتوان ضمن نمایش تغییرات پدیدهها در طبیعت، پیوستگی این تغییرات را حفظ کرد. نظریه مجموعههای فازی، ابزار مناسبی برای مطالعه و نمایش این پیوستگی میباشد. به عنوان نمونهای از کاربرد پهنهبندی پیوسته، خوشهسازی فازی که از جمله روشهای تشخیص الگو میباشد، در مطالعه فرسایش پذیری حوضه آبریز تجن به کار برده شدهاست. ضمن اینکه نتایج حاصله با نتیجه بدست آمده از روش سنتی PSIAC ، مقایسه شدهاست و در نهایت، نتیجه کار به کمک روش ترکیب ارزش پیکسلها، به صورت نقشه پهنهبندی پیوسته فرسایشپذیری، نمایش داده شده است. این نقشهها نشان میدهند که فرسایش حتی در مناطقی که یک کلاس غالب است قابل بررسی و مشاهده گردیده است. همچنین کلاسهایی که به طور واقعی وجود ندارند و فقط به علت محدودیتهای حاصل از طبقهبندی گسسته بوجود آمده، حذف گردیده است و تغییرات تدریجی کلاسها همانگونه که در طبیعت وجود دارد نمایش داده شده است.
خوشهسازی فازی,طبقهبندی (پهنهبندی) پیوسته,فرسایشپذیری,حوضة آبریز
https://www.iwrr.ir/article_15355.html
https://www.iwrr.ir/article_15355_23cde09e5be92c152dff880d0f4d5f1a.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
2
1
2006
04
21
شبیه سازی و پیشبینی جریان رودخانهها با استفاده از شبکه عصبی و مدل فوریه
36
44
FA
ناصر
رستم افشار
استادیار /دانشگاه صنعت آب و برق (شهید عباسپور)
هدایت
فهمی
شرکت مدیریت منابع آب ایران
علیرضا
پیره
کارشناس /گروه پژوهشی جاماب
مقاله حاضر به بررسی نحوه عملکرد شبکههای عصبی MLP در ارتباط با خروجی مدل فوریه، FSAM، میپردازد. مدل FSAM که مدل شبیه ساز بارش است، تحلیل مدلهای کلاسیک را در قلمرو فرکانس، که توسعه نظریه طیفی فرآیندهای متداول نظیر طیف الگوهای ARIMA را در درون خود دارد، ارائه میدهد. کاربرد همزمان شبکههای عصبی MLP و مدلFSAM، امکان پیش بینی جریان ماه (i) ام را در ارتباط با پیش بینی بارش همان ماه، میسر میسازد. بدلیل اینکه یکی از متغیرهای مستقل توابع شبیه سازی دبی، دما میباشد شبیه سازی دما توسط دوازده شبکه عصبی MLP برای شبیه سازی دوازده ماه سال بطور مجزا انجام گردید، تا بدین ترتیب بتوان از این شبکهها برای تخمین دما در ماههایی که پیشبینی در آنها مد نظر است و دادههای دما موجود نمیباشند، استفاده کرد. این مقاله نتایج و تحلیل علمی لازم را ارائه خواهد داد.
جریان رودخانه,شبکه عصبی,شبیه سازی,پیش بینی
https://www.iwrr.ir/article_15356.html
https://www.iwrr.ir/article_15356_eff03083b24632669ccf924bd5c1abda.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
2
1
2006
04
21
برآورد حداکثر بارش محتمل 24 ساعته به روش چند ایستگاهی: مطالعه موردی شمال خراسان
45
53
FA
حجت
رضائی پژند
دانشگاه آزاد مشهد- گروه عمران
بیژن
قهرمان
دانشیار/ دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
bijangh@um.ac.ir
هرشفیلد برآورد بارندگی حداکثر محتمل (PMP)<sup>1</sup> را در سال1961 به روش آماری پایهریزی کرده است. این پژوهشگر روش اصلاح شدهای را برای 2645 ایستگاه با مطالعة بارندگی حداکثر 24 ساعتة ارائه داده است. در سالهای بعد بارندگیهایی رخ داد که بیش از PMP محاسبه شده به این روش است. در نتیجه روش هرشفیلد به زیر سؤال رفت. الیاسون روش چند ایستگاهی را در سال 1997 ارائه داد. این روش از ادغام آمار کلیة ایستگاههای هم اقلیم یک منطقه استفاده میکند، زیرا PMP میتواند در هر نقطة این منطقه رخ دهد. بنیان ریاضی روش به توزیع گامبل نوع 1 و توزیعهای منشعب از آن وابسته است. الیاسن پارامترها را تنها به روش گشتاورهای معمولی برآورد کرده و PMP را با این برآورد به دست آورده است. در مقالة حاضر برای برآورد پارامترها از سه روش برآورد دیگر به نامهای حداکثر درستنمائی، حداکثر آنتروپی و گشتاورهای وزندار احتمالی نیز استفاده شده است. برای مقایسه روشهای برآورد از آمار 41 ایستگاه بارانسنج هم اقلیم شمال خراسان استفاده شده. آزمونهای آماری برتری روش درستنمائی را نسبت به روش گشتاوری نشان می دهد. علاوه بر این، PMP این ایستگاهها نیز به روش اصلاح شدة هرشفیلد محاسبه و نتیجه با روش چند ایستگاهی مقایسه شده است. نتایج به دست آمده برتری و ثبات روش چند ایستگاهی را تأیید می کند.
حداکثر بارش محتمل,چند ایستگاهی,توزیع مقادیر حدی,روش گشتاورها,حداکثر درست نمائی,حداکثر آنتروپی
https://www.iwrr.ir/article_15357.html
https://www.iwrr.ir/article_15357_6a100478b7e35fb083b9713592d99fb5.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
2
1
2006
04
21
ارائه مدلی جهت تخمین بارندگی سالانه در استان کرمان
54
60
FA
شهرام
کریمی گوغری
بخش آبیاری، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان
علیرضا
سپاسخواه
بخش آبیاری/دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
sepas@shirazu.ac.ir
پیش دید میزان بارش، موفقیت در کشت دیم و مدیریت بهتر مراتع را تا حد زیادی تضمین میکند. در این تحقیق با تجزیه و تحلیل آمار بارندگی روزانه ایستگاههای مختلف هواشناسی استان کرمان که دارای آمار بارندگی روزانه طولانی مدت (حداقل 28 ساله ) بودند، مشاهده گردید که فاصلة زمانی وقوع 5/47 میلیمتر باران تجمعی از ابتدای پاییز (t<sub>47.5</sub> ، حسب روز) با میزان بارندگی سالانه (P<sub>a</sub> ، حسب mm) رابطهای معنیدار دارد. همچنین جهت بالا بردن ضریب همبستگی رابطه فوقالذکر از مشخصات ایستگاهها شامل میانگین دراز مدت بارندگی سالانه (P<sub>ma</sub> ، حسب mm) ، ارتفاع از سطح دریا و طول وعرض جغرافیایی استفاده شد که تأثیر معنی داری در رابطهای که متغیرهای مستقل آن میانگین دراز مدت بارندگی سالانه و t<sub>47.5</sub> <sub> </sub> بود ایجاد نکرد. در نهایت عوامل مستقل مربوط به دمای سطح آب خلیج فارس در رابطه آزمون شدند. در این بررسی مجموع دمای سه ماهه سطح آب خلیج فارس در پاییز (T<sub>au</sub> ، حسب درجه سانتیگراد ) تأثیری هر چند کم ، در افزایش ضریب همبستگی رابطه نهایی گذاشت . بدین ترتیب رابطهای بین T<sub>au</sub> و t<sub>47.5</sub> <sub> </sub>و P<sub>ma</sub> و مقدار بارندگی سالانه به دست آمد. علامت ضریب T<sub>au</sub>وt<sub>47.5</sub> در این رابطه منـفی میباشد . آزمون مدلهای ساده ارائه شده در ایستگاه بافت سلطانی نشان داد که هر دو مدل روند سالهای زراعی کم آب و پرآب را بهخوبی دنبال میکند و میزان خطا در مدل ساده دوم کمتر از خطای مدل اول است .
پیش دید,بارندگی سالانه,دمای سطح آب,فاصله زمانی وقوع
https://www.iwrr.ir/article_15358.html
https://www.iwrr.ir/article_15358_e94c09c313f2c8d57316fe1b1fc6348c.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
2
1
2006
04
21
شبیه سازی عددی شکست امواج در مقابل دیواره ساحلی با استفاده از روش پروجکشن
61
71
FA
محمد
ریاحی
دکترای /هیدرولیک، دانشگاه تربیت مدرس
حسن
خالقی
استادیار/ دانشگاه تربیت مدرس
مسعود
منتظری نمین
استادیار/ دانشکده فنی دانشگاه تهران
mnamin@ut.ac.ir
علی
حسن زاده دلویی
کارشناس ارشد/دانشگاه صنعتی شریف
محیطهای ساحلی به جهت حضور توام امواج و جریانات دریایی دارای ساختاری نسبتاً پیچیده هستند که این امر مانع حصول شناخت کافی پدیدهها در این ناحیه گردیده است. توسعه مدلهای عددی یکی از ابزارهای بسیار کارآمد جهت شبیه سازی پدیدههای هیدرودینامیکی بوده و بطور گستردهای در حل مسائل دریایی کاربرد دارند. در تحقیق حاضر نیز به منظور شبیه سازی شرایط امواج و جریانات در مجاورت سواحل، با مد نظر قرار دادن پدیده شکست موج و در حضور دیواره ساحلی، نسبت به توسعه مدل عددی دو بعدی در قائم اقدام گردیده است. در مدل مزبور با انتخاب روشهای مناسب جهت منفصلسازی جملات انتقال و پخشیدگی و نیز با بکارگیری روش پروجکشن، معادلات دو بعدی در قائم ناویر استوکس به کمک روش عددی احجام محدود مورد حل قرار گرفته و ضمن بررسی دقت برخی از روشهای شناخته شده سطح آزاد، روش Young به منظور محاسبه شکل سطح آزاد محیط آبی انتخاب شده است. جهت اعمال اثرات آشفتگی جریان ، شبیهسازی دقیق این پدیده با استفاده از مدل استاندارد در برنامه حاضر صورت گرفته که توانسته است نتایج قابل قبولی را در این زمینه به همراه داشته باشد. در پایان ضمن بررسی صحت نتایج حاصل از اجرای برنامه بر روی نمونه مسئله حل شده در تحقیقات قبلی، خروجیهای مدل عددی مورد نظر، با اطلاعات برداشت شده از شبیهسازی آزمایشگاهی برای شرایط مشابه ایجاد شده در فلوم امواج مورد مقایسه قرار گرفته است که نتایج این مقایسه حکایت از همخوانی مناسب فیمابین خروجیهای مدل عددی و اطلاعات برداشت شده از نمونه آزمایشگاهی دارد.
شبیه سازی عددی,روش پروجکشن,روش احجام محدود,مدل آشفتگی,شکست امواج,دیوار ساحلی
https://www.iwrr.ir/article_15359.html
https://www.iwrr.ir/article_15359_72f229d8a3cd994dcbf4325e350f4230.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
2
1
2006
04
21
ارزیابی منابع و مصارف آب در حوزه آبریز زاینده رود
72
76
FA
حمیدرضا
سالمی
مربی /پژوهشی بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان
hrsalemiwk@gmail.com
نادر
حیدری
0000-0002-5626-7148
استادیار /پژوهشی بخش تحقیقات آبیاری و زهکشی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی،کرج
nrheydari@yahoo.com
حوزه آبریز زایندهرود در منطقه مرکزی ایران یکی از حوزههای آبریز تحت تنش آب میباشد. توسعه منابع آب حوزه به طور عمده از طریق احداث سد مخزنی چادگان و سه تو نل انحراف آب بین حوزهای در فازهای مختلف و در 50 سال اخیر صورت پذیرفته است. این سه تونل در مجموع 867 میلیون متر مکعب (بیش از آورد طبیعی رودخانه زایندهرود یعنی 800 میلیون مترمکعب) آورد آبی دارد. به محض توسعه منابع آب جدید و به دلیل عدم مدیریت جامع و مناسب آب در حوزه، مصارف آب از طریق احداث شبکههای آبیاری جدید، افزایش ناگهانی یافته (بیش از1500 میلیون متر مکعب در سال)به نحوی که از میزان تامین آن تجاوز نمود. این افزایش در مصرف آب سبب گردیده تا حوزه تحت تنش آبی مداوم قرار گرفته، آب کمی وارد خروجی حوزه یعنی باتلاق گاوخونی شود تا حدی که در سالهای اخیر این منطقه زیست محیطی کاملا خشک شده و خسارات زیست محیطی زیادی به منطقه و کشور وارد گردیـده است. بررسـی سناریوهای مختلف بیلان آب نشاندهنده آن است که مادام که مصرف آب در بخشهای کشاورزی، شرب، و صنعت با روند فعلی رشد نماید تا سال 1400 منابع آب حوزه قادر به تامین تقاضا برای آب نمیباشد. نتیجه آن است که هر گاه که تقاضا از تامین آب تجاوز نموده و حتی 10 درصد کاهش در منابع آب حوزه داشته باشیم حوزه دچار تنش آبی خواهد گردید. مصارف آب در حوزه گاهاً از تامین آن فراتر میرود که نشاندهنده استفاده بیرویه از منابع آب زیرزمینی است. تمامی موارد ذکر شده نشاندهنده آن است که نیاز به یک مدیریت جامع و مبتنی بر حوزه آبریز و همچنین برنامهریزیهای درازمدت تخصیص منابع آب به منظور مقابله با بحران آب میباشد.
تامین آب,تقاضای آب,بیلان آب,کمبود آب,تنش آب
https://www.iwrr.ir/article_15360.html
https://www.iwrr.ir/article_15360_b035811dc92f391fa4079a2f136bf74d.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
2
1
2006
04
21
بررسی میدان فشار دینامیک در پائین دست هوادههای مستقر در تونلهای دایروی
1
9
FA
محمدرضا
کاویانپور
استادیار/ بخش مهندسی عمران دانشگاه خواجه نصیر طوسی، تهران، ایران
kavianpour@yahoo.com
الهام
طلوعی
کارشناس ارشد/ شرکت مشانیر
صدمات ناشی از کاویتاسیون در سازههای هیدرولیکی یکی از مسائل مهم و حساس این ابنیه میباشد که گزارشهای متناوبی از آن قابل مشاهده است. در این ارتباط هوادهی بعنوان یکی از راهکارهای شناخته شده جهت کاهش خطرات و صدمات ناشی از این پدیده معرفی گردیده که به دلیل موفقیت و تاثیر فزاینده آن، کاربردهای وسیعی را در انواع سازهها یافته است. این راهکار به جهت هزینه نسبتا کمتر و سهولت اجرا، مورد توجه طراحان سازههای هیدرولیکی واقع شده است. بررسی این مطالعات نشان میدهد که علیرغم مطالعات قابل توجهی که در زمینه تخلیه کنندههای تحتانی و سرریزهای آزاد به شکل مستطیلی انجام گرفته است، متاسفانه اطلاعات بسیار اندکی برای این هوادهها در تونلهای دایرهای گزارش و در دسترس میباشد. تونلهای فوق عموما جهت انتقال آب در سرریزهای تونلی و یا تونلهای نیروگاهها مورد استفاده قرار میگیرد که با توجه به میزان اهمیت آن و کمبود اطلاعات پیرامونی، مقاله حاضر با هدف تامین اطلاعات لازم آزمایشگاهی جهت تجزیه و تحلیل فشارهای دینامیک و ارزیابی فرکانس غالب نوسانات آن در سرریزهای تونلی تهیه گردیده است. آزمایشات در یک تونل دایرهای به قطر 8/28 سانتیمتر در موسسه تحقیقات آب ایران انجام گرفت. هوادههای مورد استفاده از نوع تخت بوده که ارزیابی اثر هندسه هواده بر میدان فشار، با تغییر ارتفاع و زاویه آن صورت گرفت. همچنین با قرار دادن یک صفحه در بالادست هواده، اثر ضخامت تیغه جریان ورودی به هواده نیز مورد ارزیابی قرار گرفت و در نهایت، تاثیر شرایط جریان ورودی با تغییر سرعت جریان از طریق تنظیم ارتفاع آب داخل هد تانک بالادست تونل مورد ارزیابی قرار گرفت. هوا از طریق یک هواده دایرهای در پائین دست هوادهها به داخل مجرا وارد گردید و با تغییر شرایط هندسی هواده و شرایط هیدرولیکی جریان ورودی به آن، به اندازهگیری میدان فشار در پائین دست اقدام و سپس با تجزیه و تحلیل اطلاعات، ارزیابی میدان فشار و طیف غالب نوسانات صورت گرفت که نتایج حاصل از آن میتواند راهگشای طراحان این سازهها قرار گیرد.
نوسانات فشار,هوادهی, طیف انرژی,کاویتاسیون
https://www.iwrr.ir/article_15380.html
https://www.iwrr.ir/article_15380_e3c81064dca846c9d48317ac00edaf66.pdf