انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
12
2
2016
08
22
تحلیل مسایل دریاچه زریبار در بستر مدیریت یکپارچه ی منابع آب حوضه ی آبریز آن با استفاده از رویکرد مشارکت گروداران
1
12
FA
محمدحسین
براری
دانشگاه تربیت مدرس
mbarari65@gmail.com
علی
باقری
0000-0003-4518-6884
دانشگاه تربیت مدرس، گروه مهندسی منابع آب
a.baghery@gmail.com
سید مختار
هاشمی
همکار تحقیقاتی انستیتوی نیوکاسل برای پژوهش در زمینه پایداری
hashemi_2002ir@yahoo.com
در چند دهه اخیر بر اثر فعالیت های انسانی، اکوسیستم های آبی تخریب بسیاری را متحمل شده اند. دریاچه ی زریبار در ۳ کیلومتری غرب شهر مریوان - ایران نیز از این موضوع مستثنی نبوده است. در حاشیه ی این قرق محلی، شهرستان مریوان و نه روستا واقع شده اند. طی چند سال اخیر بنا به دلایل مختلفی از جمله رشد شاخص های اقتصادی، جمعیت، ورود رسوبات و ...، دریاچه دچار مشکلات زیست محیطی و اجتماعی شده است. هدف از انجام این تحقیق ارزیابی بعد اجتماعی- اقتصادی- سیاسی حوضه دریاچه زریبار برای مدیریت یکپارچه آن می باشد. در این تحقیق برای رسیدن به این مهم از رویکرد تحلیل گروداران (Stakeholder Analysis) استفاده شده است. نتایج تحلیل نشان داد تعدد گروداران در مسائل مرتبط با دریاچه و ناهماهنگی های محسوس بین آنها از عوامل مهم در بروز و تشدید مشکلات زیست محیطی آن می باشد. نتایج نشان داد گرودارانی که به طور مستقیم در منطقه فعالیت می کنند، مورد توجه قرار نگرفته اند. لذا پیشنهاد می گردد که بسترهای مبتنی بر مشارکت کلیه گروداران فراهم گردد به طوری که بتواند منافع اجتماعی- اقتصادی- سیاسی جوامع محلی را با سیستم یکپارچه اکوسیستمی حوضه آبریز به تعادل برساند و همچنین به تبیین مشکلات از دیدگاه کلیه ی گروداران و آگاه سازی آنها به نفع پایداری اکوسیستم دریاچه منجر شود.
تحلیل گروداران,دریاچه زریبار (زریوار),سیستم اقتصادی – اجتماعی – سیاسی,منابع آب و خاک,مریوان
https://www.iwrr.ir/article_13939.html
https://www.iwrr.ir/article_13939_c13e89fdc1b5ccbcf450da43c6ee65f7.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
12
2
2016
08
22
محاسبه اثرعدم قطعیت تابع احتمال-دبی در برآورد ریسک خسارت کشاورزی ناشی از سیل با استفاده از روش مونتکارلو
13
23
FA
زهرا
گنجی
استادیار /گروه سازههای آبی دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران
z_ganji59@yahoo.com
علیرضا
شکوهی
0000-0001-8310-8866
استاد /گروه مهندسی آب، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران.
shokoohi_ar@yahoo.com
وی جی
سینگ
استاد /گروه مهندسی آب، دانشگاه A&M تگزاس، کالج استیشن، امریکا
vsingh@tamu.edu
تحلیل ریسک به علت استفاده از مدلهای ریاضی برای برآورد مخاطرات از یکطرف و آسیبپذیری از طرف دیگر همواره در معرض خطا است. این خطا هم به دلیل عوامل ورودی و هم به دلیل ساختار مدل، می تواند عدم قطعیت معنی داری را بر خروجی مدل جهت تصمیم سازی اعمال نماید. تحلیل ریسک زمانی که با مقوله موجودات زنده سروکار پیدا مینماید به علت وابستگی ماهوی این نوع مسائل به تغییرات زمانی و مکانی پیچیدهتر از حالتهای دیگر میباشد. این تحقیق به تحلیل تأثیر عدم قطعیت تابع دبی-احتمال در برآورد ریسک زمانی و مکانی سیل برای منطقه آزارود در حوالی تنکابن مازندران با استفاده از روش مونتکارلو میپردازد. جهت<br/>شبیهسازی سیل از مدل یک بعدی HEC-RAS استفاده گردیده است. همچنین از توابع خسارت زمانی و فیزیکی گیاه برنج به عنوان نمونه استفاده گردید و سپس ترکیب توابع خسارت و هیدرولیک سیل در محیط GIS صورت پذیرفت. در نهایت پس از تلفیق ریسک زمانی و مکانی خسارت، عدم قطعیت تابع دبی-احتمال در محاسبه ریسک منظور گردید. نتایج نشان داد که خسارت سالانه مورد انتظار کشاورزی (AGEAD) با در نظر گرفتن عدم قطعیت تابع دبی-احتمال از 8/1 درصد به 9/1 درصد تغییر میکند و عدم قطعیت ناشی از تابع مزبور برابر با 5/5 درصد میباشد.
عدم قطعیت,مونتکارلو,تابع دبی-احتمال,ریسک زمانی و مکانی,خسارت کشاورزی
https://www.iwrr.ir/article_15283.html
https://www.iwrr.ir/article_15283_6f801c7fce18975c24bee7615d7ca671.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
12
2
2016
08
22
طراحی جانمایی و ظرفیت بهینه چاههای برداشت از آبخوان با استفاده از رویکرد شبیهسازی- بهینهسازی
24
37
FA
علی
قاسمی نژاد
دانش آموخته کارشناسی ارشد/ دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی
a.ghaseminejad@mail.sbu.ac.ir
مجتبی
شوریان
0000-0002-4099-9758
استادیار/ دانشکده مهندسی عمران، آب و محیطزیست، دانشگاه شهید بهشتی.
m_shourian@sbu.ac.ir
جانمایی نامناسب چاههای بهرهبرداری از منابع آب زیرزمینی و برداشت بیرویه از آنها، همواره تبعات اقتصادی فراوانی به همراه داشته و همچنین موجب خسارتهای شدید به آبخوان میگردد. هدف این تحقیق توسعه یک مدل شبیهسازی- بهینهسازی، به منظور طراحی محل و ظرفیت بهینه چاههای بهرهبرداری با در نظر گرفتن ملاحظات کمی و کیفی آب میباشد. مدل مذکور با تلفیق مدل شبیهسازی آب زیرزمینی MODFLOW و الگوریتم بهینهسازی ازدحام ذرات توسعه یافته و به منظور کمینهسازی مجموع هزینههای حفاری چاه، انتقال و تصفیه آب در محدوده دشت سرخس واقع در شمال شرق ایران مورد استفاده قرار گرفته است. متغیرهای تصمیم مسئله مکان و نرخ پمپاژ چاهها بوده و محدودیتهای حداکثر نرخ پمپاژ و افت مجاز آبخوان به صورت قید در مدل با هدف تأمین نیاز آب شرب شهر سرخس لحاظ شده است. نتایج به دست آمده نشان میدهد که با بهرهگیری از مدل PSO-MODFLOW، علاوه بر ارضای قیود مسئله میزان هزینه استحصال آب نسبت به طرح موجود در حال بهرهبرداری کاهش مییابد، به گونهای که هزینه کل در شبکه بهینه طراحیشده 572 میلیون تومان و در طرح موجود با تعداد چاه یکسان برابر با 598 میلیون تومان به دست آمده که بیانگر کاهش 5 درصدی هزینه میباشد. همچنین نتایج تحلیل حساسیت نشان میدهد که تغییرات پارامتر هدایت هیدرولیکی آبخوان تأثیر زیادی بر نتایج به دست آمده ندارد. در حالیکه تغییرات نرخ پمپاژ بیشینه با تأثیر مستقیم در تعداد چاههای مورد نیاز باعث تغییرات قابل ملاحظهای در هزینه نهایی میشود.
چاههای برداشت از آبخوان,طراحی جانمایی و ظرفیت بهینه,رویکرد شبیهسازی- بهینهسازی,MODFLOW,PSO
https://www.iwrr.ir/article_15299.html
https://www.iwrr.ir/article_15299_84b7dc750e81fcb68e9fece143f52011.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
12
2
2016
08
22
اثر تغییر اقلیم بر متغیرهای سالانه هواشناسی و هیدرولوژیک حوضه سیروان
38
48
FA
محمد رضا
خزائی
استادیار/ گروه مهندسی عمران، دانشگاه پیام نور، ایران
m_r_khazaee@yahoo.com
مطلب
بایزیدی
استادیار/ دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سنندج، گروه مهندسی آب، سنندج، ایران
m.byzedi@gmail.com
در این تحقیق اثر تغییر اقلیم بر متغیرهای هواشناسی و جریان سالانه حوضه سیروان با منظور نمودن عدم قطعیتهای سناریوهای انتشار و ساختار مدلهای هیدرولوژیکی، ارزیابی شده است. سناریوهای آیندهی بارش، بیشینه دمای روزانه و کمینه دمای روزانه مدل اقلیمیCGCM3 برای حوضه آبریز سیروان به روش عامل تغییرات ریز مقیاس شده است و اثر تغییر اقلیم بر این متغیرها و تبخیر و تعرق پتانسیل حوضه ارزیابی شده است. برای شبیهسازی جریان رودخانه، بیست مدل هیدرولوژیکی سالانه مورد آزمون قرار گرفت و دو مدل (با عناوین M8 و ICARLike) که بهترین عملکرد را داشتند، برگزیده شدند. جریان سالانه حوضه آبریز سیروان توسط دو مدل هیدرولوژیکی برای سناریوهای آینده (65-2036) و دورهی پایه (2000-1971) شبیهسازی شد و اثر تغییر اقلیم بر متغیرهای هیدرولوژیک حوضه ارزیابی شد. عدم قطعیتها با استفاده از سه سناریوی A1B، A2، و B1 و دو مدل هیدرولوژیکی تحلیل شد. نتایج حاکی از افزایش دما و تبخیر و تعرق پتانسیل، کاهش بارش و جریان سالانه حوضه سیروان است. با وجود آنکه دامنهی عدم قطعیتهای سناریوهای انتشار و ساختار مدلهای هیدرولوژیکی قابل توجه است، تحت همه حالات مورد بررسی، جریان سالانه حوضه سیروان در اقلیم آینده کاهش یابد.
تغییر اقلیم,حوضه سیروان,شبیه سازی هیدرولوژیک,عدم قطعیت,تبخیر و تعرق پتانسیل
https://www.iwrr.ir/article_14952.html
https://www.iwrr.ir/article_14952_08d99095f4c6439d68620c575d6f2e84.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
12
2
2016
08
22
مقایسه عملکرد روشهای مختلف در بررسی روند تغییرات متغیرهای اقلیمی (مطالعه موردی: سد سفیدرود)
49
66
FA
پدرام
پیشگاه هادیان
دانشجوی کارشناسی ارشد/ مهندسی آب، دانشکده مهندسی عمران و حمل و نقل، دانشگاه اصفهان، اصفهان
p.pishgah@eng.ui.ac.ir
اقبال
احسان زاده
استادیار / گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام
eehsanzadeh@gmail.com
رامتین
معینی
استادیار/ گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی عمران و حمل و نقل ، دانشگاه اصفهان، اصفهان
r.moeini@eng.ui.ac.ir
بررسی روند متغیرهای اقلیمی در حوزههای آبخیز می تواند منجر به اتخاذ رویکردهای واقع گرایانه تر در مدیریت و برنامهریزی منابع آبی در دسترس شود. در این تحقیق، روند تغییرات زمانی متغیرهای دبی جریان، بارش، تبخیر و دما در مقیاس ماهیانه، فصلی، سالانه در حوزه سد سفیدرود بررسی شدهاند. بدین منظور از آزمون های پارامتریک رگرسیون و غیرپارامتریک من کندال تحت سه سناریو با فرضیات استقلال دادهها، پایستاری کوتاه مدت و بلندمدت بهره گرفته میشود. از آنجایکه در اکثر سریهای زمانی هیدرولوژیکی وابستگی های سریالی و پدیده هارست مشاهده می شود، لازم است که آزمون من کندال برای اعمال اثر پایستاری کوتاه مدت و بلند مدت روی داده ها مورد بازبینی و اصلاح قرار گیرد. به منظور مقایسه نتایج حاصل از تحلیل روند، همگنی دادههای متغیرهای اقلیمی به کمک آزمون های آماری انحرافات تجمعی، راستنمایی ورسلی و روش بیزین بررسی شدند. نتایج حاصل از تحلیل روند حاکی از وجود روند کاهشی مشهود و قابل توجه برای متغیر دبی جریان تحت تمامی آزمونها و فرضیات بودهاند. با توجه به مشاهده روندهای کاهشی برای بارش و دمای حداقل و افزایشی برای دماهای حداکثر، اثرگذاری پدیده تغییر اقلیم در سطح حوزه آبخیز مورد بررسی تا حد زیادی محتمل است. بررسی نتایج بدست آمده نشان میدهد که سریهای زمانی که ناهمگنی آنها در سطح معناداری بالایی تایید میشود، در اغلب موارد دارای روندهای کاهشی یا افزایشی در سطح معناداری بالایی نیز هستند. بنابراین، در صورت استفاده همزمان از آزمون های روند و همگنی به منظور بررسی تغییرات متغیرهای اقلیمی، نتایج قابل اطمینانتری حاصل میشود.
آزمون من کندال,پایستاری کوتاه مدت و بلندمدت,آزمون همگنی,تحلیل رگرسیون,تغییر اقلیم
https://www.iwrr.ir/article_15023.html
https://www.iwrr.ir/article_15023_00b2dc5f9dc92723c618b1f41d84c2f3.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
12
2
2016
08
22
تحلیل بستر نهادی سیستم منابع آب زیرزمینی محدوده رفسنجان با رویکرد پویایی سیستم
67
82
FA
محمدرضا
فرزانه
دانشآموخته دکتری/ مهندسی منابع آب دانشگاه تربیت مدرس
farzaneh.mr.2009@gmail.com
علی
باقری
0000-0003-4518-6884
استادیار / گروه مهندسی منابع آب، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
a.baghery@gmail.com
فرشاد
مؤمنی
دانشیار /گروه اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی
farshad.momeni@gmail.com
بهرهبرداری ناپایدار از منابع آب زیرزمینی باعث افت آبخوانها و بهتبع آن آثار اجتماعی-اکولوژیکی گستردهای در سطح کشور گردیده است. محققین برای برونرفت از این بحران رویکردهای مختلفی را موردبررسی قرار دادهاند. عمده این مطالعات بهویژه در ایران، تأکید ویژهای بر ابعاد مهندسی داشته است درصورتیکه اصول حاکم بر مدیریت یکپارچه منابع آب، نگرشی بین رشتهای را مورد توجه قرار داده است. مشکل کاهش سطح ایستابی محدوده رفسنجان یکی از این قبیل مشکلات است. لذا در این مقاله به بررسی تأثیرات بستر نهادی بر شکلگیری مشکلات این محدوده پرداخته میشود. بدین منظور با استفاده از ابزار دیاگرامهای علی-معلولی در رویکرد پویایی سیستم، مؤلفههای مرتبط با بستر نهادی منابع آب زیرزمینی در دو مقیاس منطقهای و کلان مورد واکاوی قرار گرفت. در مقیاس منطقهای، با تمرکز بر منابع آب زیرزمینی محدوده رفسنجان، ساختار دینامیکی و ابعاد آن ترسیم گردید. در مقیاس کلان تأثیر "برنامههای عمرانی و توسعه "و " قوانین رسمی" در تشدید وضعیت بازوی رشد مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از مشاهده سازوکار "رشد بیش از حد و افول (Overshoot and collapse)" در مقیاس منطقهای است که نهتنها بستر نهادی باعث کنترل بازوی رشد آن نشده بلکه بهخودیخود با فعال کردن سازوکارهای "تقلیل اهداف"، "جابجایی مشکل" و "راهحلهایی که شکست میخورند" باعث تشدید آن گردیده است.
بستر نهادی,پویایی سیستم,منابع آب زیر زمینی رفسنجان
https://www.iwrr.ir/article_13938.html
https://www.iwrr.ir/article_13938_d8e164eb5d95f95128794b10ca5a2894.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
12
2
2016
08
22
کارآیی روش های پس پردازش آماری در بهبود پیش بینی ماهانه بارش مدل MRI-CGCM3 در خراسان رضوی
83
92
FA
ایمان
بابائیان
0000-0002-9281-062X
استادیار /گروه پژوهشی تغییر اقلیم، پژوهشکده اقلیم شناسی، مشهد، ایران
ibabaeian@yahoo.com
مریم
کریمیان
کارشناس پژوهشی/ گروه پژوهشی تغییر اقلیم، پژوهشکده اقلیم شناسی، مشهد، ایران.
mkarimiyan59@yahoo.com
راهله
مدیریان
کارشناس پژوهشی/ گروه پژوهشی تغییر اقلیم، پژوهشکده اقلیم شناسی، مشهد، ایران.
r_modiriyan@yahoo.com
فاطمه
بیاتانی
دانشجوی دکتری / اقلیم شناسی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.
bayatanifateme@yahoo.com
الهام
فهیمی نژاد
دانشجوی دکتری /اقلیم شناسی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.
elhamfahiminezhad@gmail.com
پیش بینی ماهانه بارش یکی از موضوعات چالشی در حوزه هیدرواقلیم می باشد. از آنجا که استفاده عملیاتی از مدل های عددی پیش بینی ماهانه در کشورمان به اندازه مدل های کوتاه مدت نمی باشد، لذا تاکنون مدل های پیش بینی عددی ماهانه در کشورمان عملیاتی نشده اند؛ دو دلیل مهم این مشکل عدم دسترسی به کد مدل دینامیکی جهانی و عدم وجود داده های شرایط اولیه برای آغازگری آنها می باشند. این وضعیت موجب می شود تا هر ساله به دلیل عدم وجود سامانه پیش بینی فصلی قابل اعتماد، خسارات سنگینی به بخش های منابع آب، کشاورزی و منابع طبیعی کشورمان وارد گردد. به همین دلیل در این تحقیق برونداد مدل پیش بینی فصلی دینامیکی MRI-CGCM3 که هم اکنون در سازمان هواشناسی ژاپن برای پیش بینی ماهانه متغیرهای هواشناسی استفاده می شود، به سه روش رگرسیون چندگانه، میانگین متحرک و شبکه عصبی مصنوعی بر روی ایستگاههای سینوپتیک مشهد، سبزوار و تربت حیدریه پس پردازش شدند. بارش پس پردازش شده به روش های یاد شده با برونداد مستقیم مدل (DMO) مقایسه گردیدند. نتایج نشان می دهند که اعمال پس پردازش آماری بر روی برونداد مستقیم مدل موجب بهبود پیش بینی ماهانه بارش بین 6 درصد در روش میانگین متحرک تا 20 درصد در روش رگرسیون چند متغیره می باشد و کارآیی روش رگرسیون چندگانه به مراتب از دو روش میانگین متحرک و شبکه عصبی بهتر است. بر اساس منحنی ROC، پیش بینی های در محدوده نرمال تا بیش از نرمال از صحت بیشتری برخوردار می باشند.
پیش بینی عددی,مدل MRI-CGCM3,پس پردازش,بارش,خراسان رضوی
https://www.iwrr.ir/article_14877.html
https://www.iwrr.ir/article_14877_152e2002b7991fdd310691744096589d.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
12
2
2016
08
22
عدم قطعیت مقادیر شدت-فراوانی بارشهای حداکثر در اثر تغییر اقلیم آتی (مطالعه موردی: استان خراسان رضوی)
93
103
FA
حسام
سیدکابلی
استادیار/ دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی جندی شاپور
hkaboli@jsu.ac.ir
گرمایش جهانی خصوصیات بارشهای حدی را دستخوش تغییراتی خارج از دامنه تغییرات درونی اقلیم کرده است. در این تحقیق تحلیلی از نحوه تغییر مقادیر شدت-مدت-فراوانی بارش(IDF) تحت 10 سناریوی اقلیمی مشتق شده از مدلهای اقلیم جهانی و سناریوی انتشار A1B برای دوره 2040- 2021 در استان خراسان رضوی ارائه شده است. مقادیر IDF برای 23 ایستگاه مورد بررسی تحت سناریوهای اقلیمی آینده در 3 سطح ریسک (25%، 50% و 75%) توسط یک روش ترکیبی پیشنهادی شامل: (1) تصویر سازی سناریوی بارش روزانه آتی توسط یک مدل ریزمقیاس نمایی ناپارامتریک توسعه داده شده برای مناطق خشک و نیمه خشک، (2) استخراج مقادیر IDF براساس روابط چندک-فراوانی بارش بین بارشهای ساعتی و روزانه در ترم سریهای حداکثر سالانه، برآورد شدهاند. نتایج نشان میدهد که شدت بارشها در سطح ریسک 50% نسبت به دوره پایه 2012-1993 بین 23-% تا 3/7% تغییر خواهد کرد. در این بین تداومهای کمتر نسبت به بیشتر دامنه تغییرات مثبت تری داشته و در دورههای بازگشت بالاتر دامنه تغییرات وسیعتر خواهد بود. بطور کلی مناطق مرکزی و جنوبی افزایش کمتری را نسبت به نواحی شمالی استان شاهد خواهند بود. همچنین مناطق پرباران شدت سیل خیزی بیشتری را پیش رو خواهند داشت؛ و در مقابل مناطق کم باران کاهش شدیدتری را متحمل میشوند. درسطوح ریسک کم نیز مقادیر شدتهای حداکثر در آینده افزایش خواهد یافت؛ که این موضوع باید در طراحی سازههای پراهمیت مورد توجه خاص قرار گیرد.
تغییر اقلیم,بارش حدی,خراسان رضوی,عدم قطعیت,ریزمقیاس نمایی
https://www.iwrr.ir/article_15520.html
https://www.iwrr.ir/article_15520_e57855385fb302fcec0174cc638d6399.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
12
2
2016
08
22
مدیریت تلفیقی منابع آبی در محدوده حوضه آبریز دشت یزد-اردکان با تاکید بر پایداری زیستمحیطی
104
119
FA
فاطمه
برزگری بنادکوکی
دانشجوی دکتری / آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه یزد و مربی دانشکده کشاورزی دانشگاه پیام نور
fa_barzegar@yahoo.com
حسین
ملکی نژاد
دانشیار / گروه مرتع و آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه یزد
hmalekinezhad@yazd.ac.ir
سید محمد مهدی
حسینی
استاد/ دانشگاه شهید باهنر کرمان، دانشکده ریاضی و کامپیوتر، بخش ریاضی کاربردی
hosse_m@yazd.ac.ir
با توجه به محدودیت منابع آبی، افزایش روزافزون نیاز به این منابع در همه زمینهها و نیز تاثیر تغییرات اقلیمی بر منابع آبی، مدیریت بهینه منابع آبی و استفاده کارآمد از آنها امری ضروری است. لازمه دستیابی به مدیریت بهینه، استفاده از تکنیکهای مناسب بهینهسازی میباشد. در تحقیق حاضر که در محدوده حوضه آبریز دشت یزد-اردکان انجام گرفت، تکنیکهای مختلف بهینهسازی شامل الگوریتم ژنتیک و الگوریتم ژنتیک چندهدفه مبتنی بر جواب غیر پست (NSGAП)، مورد استفاده قرار گرفتند. منابع آبی آبخوان زیرزمینی و آب انتقالی بهصورت تلفیقی در نظر گرفته شد. اهداف مورد نظر عبارت بودند از حداکثر نمودن سود اقتصادی حاصل از برداشت آّب با توجه به جنبههای کیفی پایداری آبخوان، حداقل نمودن عدم تامین نیاز کاربران و تعادل بخشی آبخوان. به منظور دسترسی به مقدار آب قابل برداشت آبخوان زیرزمینی از مدل مادفلو برای شبیهسازی آبخوان استفاده شد و بیلان آبی در گامهای زمانی ماهانه بهدست آمد. نتایج نشان داد الگوریتم ژنتیک NSGAП، توانایی بیشتری در تخصیص بهینه منابع آبی منطقه دارد. در ضمن چنانچه بهجای استفاده از ذخیره قابل برداشت هر ماه، از مجموع ذخایر قابل برداشت سالانه سفره، استفاده شود، نتایج بهتری بهدست میآید.
بهینهسازی,الگوریتم ژنتیک,مدیریت منابع آبی,مادفلو,پایداری زیست محیطی
https://www.iwrr.ir/article_15746.html
https://www.iwrr.ir/article_15746_b96191ae6c894a973376162b7af4d353.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
12
2
2016
08
22
تجارب و پیامدهای انتقال آب بینحوضهای در جهان
120
140
FA
سیدحمیدرضا
صادقی
0000-0002-5419-8062
استاد /گروه علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، مازندران، ایران.
sadeghi@modares.ac.ir
سمیه
کاظمی کیا
دانشجوی دکتری/ علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، مازندران، ایران
s_kkia@yahoo.com
حسین
خیرفام
دانشجوی دکتری/ علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، مازندران، ایران
h.kheirfam@yahoo.com
زینب
حزباوی
دانشجوی دکتری /علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، مازندران، ایران
hazbavi.zeinab@gmail.com
پژوهش حاضر به بررسی تجارب جهانی حدود 170 پروژه انتقال آب بینحوضهای با شرایط اکولوژیکی متفاوت پرداخته است. نتایج بررسی، دلالت بر اوج عملیات اجرایی پروژههای انتقال آب بینحوضهای در جهان در قرن 19 داشته است. نتایج تحلیل پروژهها نشان داد که 75/۴۳، 75/18، 5/12 و 25 درصد از پروژهها بهترتیب با اهدف تأمین آب شرب شهری، تأمین آب کشاورزی و تولید انرژی، اهداف محیطزیستی و چند منظوره طراحی و اجرا شدهاند. گرچه در بسیاری از کشورهای پیشرفته نسبت اجرای پروژههای مذکور در خصوص تأمین آب شرب به بیش از 80 درصد کل پروژههای انتقال آب رسیده است. بر اساس آمار موجود بیش از 27 درصد میزان حجم آب برداشت شده در دنیا توسط پروژههای انتقال آب بین حوضهای جابهجا میشوند. در ایران نیز بر اساس اطلاعات جمعآوری شده موجود، 35/6 کیلومتر مکعب در سال حجم آب انتقالی بوده که اکثر پروژههای انتقال آب بین حوضهای برای تأمین اهداف کشاورزی همراه با احداث تونلهای طولانی اجرا شدهاند. مبتنی بر نتایج موجود، از آنجاییکه طرحهای انتقال آب بینحوضهای مستقیماً مدیریت حوضهی مبدأ و مقصد را تحت تاثیر قرار داده است، اغلب در بلندمدت منجر به تضعیف شرایط اجتماعی-اقتصادی و محیطزیستی در یکی از دو حوضه شده است. بر همین اساس اجرای پروژههای انتقال آب بینحوضهای تنها در شرایط اضطرار و عدم وجود راهحل جایگزین و تنها در صورت ضرورت تأمین آب شرب با شناخت همهجانبه و پتانسیلهای منطقه، تنها با رویکرد مدیریت جامع و نظاممند، لحاظ جنبههای محیطزیستی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و نهایتاً در بلندمدت قابلیت طرح را خواهند داشت.
پروژههای انتقال آب,تأمین آب,مدیریت عرضه و تقاضای آب,مدیریت منابع آب
https://www.iwrr.ir/article_14563.html
https://www.iwrr.ir/article_14563_3d9fc1d4738f56478d7d37ff74dee367.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
12
2
2016
08
22
بررسی حذف نیترات از محیط آبی در فرایند گیاه پالایی توسط سنبل آبی (Eichhornia crassipes)
141
151
FA
گلتاب
عواطفی نژاد
کارشناسی ارشد /مهندسی عمران- محیط زیست، دانشگاه پیام نور شیراز.
elasrari@yahoo.com
الهام
اسراری
دانشیار /گروه فنی و مهندسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
e_asrari@pnu.ac.ir
حفظ منابع آبی و حفاظت آنها از آلودگی از درجه اهمیت زیادی در چرخه طبیعی زندگی ما برخوردار است، نیترات به عنوان یکی از مهم ترین منابع آلودگی آب، تهدیدی جدی برای اکوسیستم های آبی محسوب می شود و با توجه به حلالیت بسیار بالای آن، خارج کردن آن از آب فرآیندی بسیار پرهزینه محسوب می شود، ارائه یک روش مطمئن که ضمن رفع آلودگی کم هزینه، سریع وآثار جنبی نامطلوب برای سلامت محیط نداشته باشد بسیار ضروری است، هدف از این مطالعه تعیین توان و ظرفیت پالایندگی سنبل آبی جهت حذف نیترات از محیط آبی می باشد عواملی مانند غلظت اولیه نیترات، زمان تماس، جرم جاذب، pH، و حضور سایر یونهای رقابتی از جمله سولفات روی جذب نیترات، مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که بهترین راندمان حذف نیترات بیشتر از %99 در شرایط اپتیمم (زمان ماند30ساعت، دوز جاذب سه بوته (15 ساقه) و (4/6 = pH) اتفاق افتاد. ضمناً راندمان حذف نیترات در حضور یونهای سولفات کاهش نمی یابد.، با افزایش غلظت اولیه از30 به 150 میلی گرم در لیتر نیترات راندمان حذف تغییری محسوسی نمی کند و با افزایش جرم جاذب راندمان حذف از %96/67 به%100 افزایش یافت و زمان ماند کمتری جهت تعادل بدست می آید فرآیند جذب نیترات از ایزوترم لانگمویر (1=R2) تبعیت می نماند در نهایت می توان نتیجه گرفت که سنبل آبی یک گیاه امیدوارکننده با عملکردهای عظیم به عنوان یک پالایشگر می تواند در راه رفع مشکلات زیست محیطی کمک موثری باشد.
نیترات,گیاه پالایی,سنبل آبی,جاذب
https://www.iwrr.ir/article_14929.html
https://www.iwrr.ir/article_14929_1a313ea878ddbef5a5fffe48a0b0d6f6.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
12
2
2016
08
22
تحلیل مکانی گروهی و تحلیل مکانی فازی کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت شهربابک به منظور اهداف شرب و کشاورزی
152
157
FA
حسین
ریاحی مدوار
استادیار /گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان، ایران.
hossien.riahi@gmail.com
اکرم
سیفی
استادیار /گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان، ایران.
seifi.akram@gmail.com
در ایران به دلیل محدودیت و ناپایداری منابع آب سطحی، به طور گستردهای از آبهای زیرزمینی برای اهداف شرب، آبیاری و صنعت به عنوان منبع آب جایگزین استفاده میشود. این پژوهش با هدف تدوین رویکردی برای ارائه پهنههای کیفی آب زیرزمینی دشت شهربابک براساس ابزارهای نوین پهنهبندی مکانی فازی و تحلیل گروهی مکانی در محیط GIS انجام شده است. بر مبنای نتایج تحلیل فازی به ترتیب 4/21 و 5/40 درصد از آبهای آبخوان دارای کیفیت مطلوب برای اهداف شرب (واقع در شرق و جنوب شرقی) و برای اهداف کشاورزی و آبیاری (قسمت-های شمالی) میباشند. تحلیل گروهی نشان داد که چهار نوع آب آبیاری شامل C3-S1، C3-S4، C4-S1 و C4-S2 در آبخوان دشت شهربابک مشهود است. طبقه C4S1 با شوری زیاد و خطر سدیم کم، نوع غالب آب در منطقه مورد مطالعه بود. نتایج این مطالعه نشان دادند که تحلیل داده-های کیفی آب با استفاده تحلیل مکانی فازی و تحلیل گروهی در GIS میتواند به روشن شدن فاکتورهای کنترل کننده کیفیت آب زیرزمینی کمک کند. بنابراین حفاظت از منابع آب زیرزمینی به منظور برنامهریزی و مدیریت منابع، امری ضروری و بحرانی میباشد.
آبخوان دشت شهربابک,پهنهبندی,تحلیل فازی,تحلیل گروهی,کیفیت آب آبیاری
https://www.iwrr.ir/article_14165.html
https://www.iwrr.ir/article_14165_8b798a414eca6a0e8be0d84259bd771e.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
12
2
2016
08
22
بررسی فرآیند جذب زیستی توسط پودر مخروط کاج در حذف کروم شش ظرفیتی از محیط آبی
158
161
FA
علی
شهیدی
دانشیار /گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
ashahidi@birjand.ac.ir
فهیمه
شریفان
استادیار / گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
fahime.sharifan@yahoo.com
عباس
خاشعی سیوکی
استادیار /گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
abbaskhashei@yahoo.com
کروم شش ظرفیتی از جمله فلزات سنگین سمی و قابل حل در آب است که میزان آن در آب شرب شهر بیرجند بیش از حد مجاز است از طرفی 80% درختان فضای سبز بیرجند را کاج تشکیل میدهد لذا مطالعه حاضر با حذف کروم شش ظرفیتی از محلول های آبی توسط پودر مخروط کاج انجام شده است. جاذب مورد نظر در شرایط آزمایشگاهی تهیه و با استفاده از الک استاندارد ASTM با اندازه مش 100 دانه بندی شد. در این تحقیق pH ، زمان تماس، جرم جاذب، غلظت اولیه و دما برای حذف کروم 6 ظرفیتی و همچنین مدل های ایزوترمی لانگمیر و فروندلیچ مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که افزایش pH وغلظت منجر به کاهش راندمان حذف و افزایش زمان تماس، میزان جرم جاذب و دما منجر به افزایش راندمان حذف گردید و از طرفی حذف کروم توسط پودر مخروط کاج از مدل ایزوترمی لانگمیر به خوبی تبعیت میکند و همچنین پودر مخروط کاج به عنوان جاذب طبیعی مناسبی برای حذف کروم شش ظرفیتی می باشد.
اﯾﺰوﺗﺮم,پودرمخروط کاج,جذب,ﮐﺮوم ﺷﺶ ﻇﺮﻓﯿﺘﯽ
https://www.iwrr.ir/article_14562.html
https://www.iwrr.ir/article_14562_01e7dd25056193305de9775cf2ee1849.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
12
2
2016
08
22
تعیین پتانسیل تشکیل تری هالومتان ها در تصفیه خانه آب سنندج
162
166
FA
بهار
براخاصی
دانشجوی کارشناسی ارشد /مهندسی محیط زیست گرایش منابع آب. دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات، تهران - ایران.
barakhasi1975@gmail.com
امیرحسام
حسنی
دانشیار /گروه مهندسی محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم وتحقیقات تهران ، دانشکده محیط زیست و انرژی، تهران - ایران
ahh1346@gmail.com
بهزاد
شاهمرادی
استادیار /گروه مهندسی بهداشت محیط. دانشگاه علوم پزشکی کردستان، دانشکده بهداشت، سنندج.
bshahmorady@gmail.com
کاربرد منابع آب سطحی به عنوان عمده ترین منبع تأمین آب شرب و همچنین کلر به عنوان پررایج ترین ضدعفونی کننده آب آشامیدنی باعث افزایش تشکیل محصولات جانبی ناشی از گندزدایی(DBPS )می شود که از عمده ترین آنها ترکیبات تری هالومتان (THMS) است که سرطان زا محسوب می شوند. هدف از این تحقیق تعیین غلظت تری هالومتان ها در واحدهای مختلف تصفیه خانه آب شهر سنندج و ارتباط آنها با کلرآزاد باقیمانده و موادآلی می باشد. نمونه برداری در ده نوبت، در مراحل مختلف تصفیه خانه آب سنندج ودر طول یکسال انجام شد که جمعاً 50 نمونه آنالیز و نتایج تجزیه وتحلیل شد. THMS با دستگاه گازکروماتوگرافی اندازه گیری شدند. مقدار تری هالومتان ها در آب خام ورودی (کمتر ازl μg/15) و خروجی (حدودl μg/ 20) در حد بسیار پایین تر از استاندارد جهانی می باشد.این مطالعه نشان داد بین تشکیلTHMS با کلرآزادباقیمانده و موادآلی رابطه خطی مستقیم وجود دارد. کمترین مقدارTHMS بعداز واحد انعقادولخته سازی می باشدکه نشان دهنده عملکرد این واحد در حذف THMS می باشد. بالاترین میزان THMSمربوط به کلرزنی نهایی می باشد.
تصفیه خانه آب,سنندج,تری هالومتان ها,کلرزنی,گاز کروماتوگرافی
https://www.iwrr.ir/article_14571.html
https://www.iwrr.ir/article_14571_1cbd6aa03aa90aa0566e7433803c3f1a.pdf
انجمن علوم و مهندسی منابع آب
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
2476-7360
12
2
2016
08
22
اندازه گیری میزان رضایتمندی مشترکین در روشهای مختلف قرائت کنتور (از راه دور ، کارتی و حضوری) مورد مطالعه: آبفای قم
167
173
FA
محمد حسین
اله دادی
دانشجوی کارشناسی ارشد/ دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، گروه مدیریت، اراک، ایران
allahdadi_913@yahoo.com
حسن
زارعی متین
استاد / دانشکده مدیریت ، پردیس فارابی دانشگاه تهران ، قم ، ایران
matin@ut.ac.ir
کسب رضایت مشتری درحال تبدیل شدن به هدف اصلی شرکتهاست. احساس رضایتمندی، موجب افزایش آستانه تحمل برای پرداخت بهای بیشتر در قبال محصول مورد نیاز خواهد شد. استفاده از روشهای نوین قرائت شامل روش قرائت از راه دور و روش کارتی در بسیاری از کشورهای پیشرفته توانسته است به افزایش رضایت مشترکین منتهی شود. لذا این پژوهش به بررسی رابطه بین استفاده از روشهای نوین قرائت با رضایتمندی مشترکین شرکت آب و فاضلاب استان قم میپردازد. دادهها در این تحقیق به صورت استنباطی و با استفاده از شاخصهای آماری توصیفی و استنباطی از روشهای موجود در آمار استنباطی نظیر مقایسه میانگین دو جامعه وابسته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. ابزار اصلی گردآوری اطلاعات در این تحقیق پرسشنامه و مصاحبه ساختار یافته میباشد. روش نمونهگیری در این تحقیق، تصادفی ساده است. نتایج نشان میدهد که بیشترین رضایتمندی مربوط به روش قرائت از راه دور میباشد و روش حضوری و کارتی در ردههای بعدی قرار میگیرند.
رضایتمندی مشترکین,روشهای قرائت کنتور,قرائت از راه دور,کنتور پیش پرداختی
https://www.iwrr.ir/article_14643.html
https://www.iwrr.ir/article_14643_d668d518739f4437db82981c0edf76ae.pdf