2024-03-19T05:11:18Z
https://www.iwrr.ir/?_action=export&rf=summon&issue=2946
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1384
1
2
پیشگفتار
محمد
کارآموز
2005
06
22
0
1
https://www.iwrr.ir/article_15970_0ee9669087fb9c8e0322a573132e87d9.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1384
1
2
مدیریت بهره برداری از مخازن سدها
بیژن
قهرمان
علیرضا
سپاسخواه
متغیر بودن رژیمهای بارندگی و جریان رودخانه در سالهای مختلف، در عین حالی که تاییدی بر تکرار پدیده خشکسالی است، اتخاذ یک راهکار مناسب را ایجاب میکند. در این مقاله یک مدل برنامهریزی ریاضی که تلفیقی از برنامه ریزی غیر خطی (به عنوان زیر مدل 1) و برنامه ریزی پویای استوکاستیکی (به عنوان زیر مدل 2) برای یک سد یک منظوره جهت مصارف کشاورزی است،. تدوین گردید. در زیر مدل 1، با توجه به مقادیر مشخصی از متغیرهای حالت (حجم آب مخزن در ابتدا و انتهای فصل زراعی و میزان بارندگی و رژیم رودخانه در طول فصل زراعی)، مناسب ترین الگوی بهرهبرداری از مخزن سد و تخصیص بهینه آب بین گیاهان مختلف و در نهایت سود حاصل از زراعت بهدست میآید. زیر مدل 2 به اطلاعات سودهای حاصل از زراعت در ازای کلیه ترکیبات مختلف از متغیرهای حالت به انضمام ویژگیهای استوکاستیکی جریان رودخانه و بارندگی نیاز دارد. با اجرای این زیرمدل، میتوان مناسبترین حالت وضعیت آب در مخزن سد در انتهای فصل رشد، منوط به داشتن بقیه متغیرهای حالت، را به نحوی که عملکرد کل سیستم در طول سال حداکثر گردد، بدست آورد. بنابراین با سنجش حجم آب مخزن در ابتدای فصل زراعی و برآورد مناسبی از رژیم رودخانه و بارندگی در طی این فصل، که با تحلیل دادههای تاریخی میتواند بهدست آید، میزان آب بهینه در مخزن سد در انتهای فصل زراعی را میتوان برآورد نمود. با مراجعه به نتایج اجرای زیر مدل 1 مربوط به این حالت، الگوی بهینه بهرهبرداری از مخزن و تخصیص بهینه آب بین گیاهان زراعی موجود برای شرایط واقعی تحت بررسی بهدست میآید. این روش متضمن استفاده بهینه از منابع آبی موجود در کلیه شرایط، خصوصاً در شرایط خشکسالی بوده و به عنوان یک راهکار مدیریتی جهت اعمال برای چنین سدهایی پیشنهاد میشود. مدل کامپیوتری تهیه شده برای یک سد مخزنی واقع در استان خراسان اجرا گردید و نتایج حاصله مورد بحث قرار گرفت.
بهرهبرداری از مخزن
برنامهریزی غیرخطی
برنامهریزی پویای استوکاستیکی
خشکسالی
تخصیص آب
پروژههای آبیاری
2005
06
22
1
15
https://www.iwrr.ir/article_15078_f7649a4fc2804bebcf5b1e5fef0b17ce.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1384
1
2
ارائه مدل جهت پیشبینی هیدرودینامیک مخزن سد
محمد
نجمایی
کاوه
معتمدی
با توجه به اهمیت لایه بندی حرارتی و اثر آن برروی کیفیت آب مخازن، و بدلیل پیچیدگی هیدرودینامیک مخزن لایهبندی شده، یک مدل صریح با چگالی متغیر جهت حل همزمان معادلات پیوستگی، حرکت و انرژی در سیستم مختصات منحنی الخط متعامد ارائه گردیده است. مدل ارائه شده بصورت دو بعدی در قائم و با استفاده از معادلات منحنی الخط متعامد متوسط گیری شده در عرض، که برای مخازن نسبتاً باریک، بلند و مستقیم قابل استفاده میباشد، ارائه شده است. با توجه به اینکه معادله اندازه حرکت در جهت قائم حل گردیده، لذا از تقریب فشار هیدرواستاتیک استفاده نمیشود و معادلات به روش علامتگذاری و سلول MAC و تکنیک گسسته سازی حجم محدود بر روی شبکه متعامد حل شده است. در این شبکه محور افقی مختصات بر سطح آب و کف مخزن سد منطبق میباشد. مدل فوق با نتایج فلوم جانسون مقایسه و نتایج به دست آمده نمایانگر آن است که این مدل میتواند پیشبینی هیدرودینامیک جریان با چگالی متغیر را بخوبی انجام دهد. به علاوه در این شبیهسازی، جریان ناشی از تغییرات چگالی در طول فلوم با داده های جانسون و کارپیک همخوانی و سازگاری خوبی را نشان میدهد.
کیفیت آب
مخازن
هیدرودینامیک
لایهبندی
حرارتی
مدلهای کیفیت آب
2005
06
22
16
28
https://www.iwrr.ir/article_15079_79a231a6a3a134bfe2b9f03a3a037452.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1384
1
2
پیشبینی بلند مدت رواناب با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی و سیستم استنتاج فازی
شهاب
عراقی نژاد
محمد
کارآموز
مدلهای مفهومی بر مبنای هوش مصنوعی، اغلب برای پیشبینیهای کوتاه مدت و میان مدت هیدورلوژیکی به کار رفته اند. در این مقاله با استفاده از مفهوم تولید مجموعه ای از پیشبینیها1 (ESP) و تفکیک مدلسازی برای متغیرهای اقلیمیو هیدرولوژیکی، از مدلهای مفهومی برای پیشبینی بلندمدت حجم جریان رودخانه زاینده رود در محل ورودی به سد زاینده رود استفاده میشود. سیستم استنتاج فازی برای پیشبینی بارش فصلی به صورت عدد فازی و شبکههای عصبی مصنوعی برای شبیه سازی تبدیل اطلاعات هیدروکلیماتولوژیکی به جریان رودخانه مورد استفاده قرار میگیرند. فصل بندی بارش و جریان ماهانه، واسنجی مدلهای اقلیمی و هیدرولوژیکی و استفاده از الگوریتم توقف آموزش2 در شبکههای عصبی، دقت پیشبینی مدلها را در این تحقیق افزایش داده است. علاوه بر بررسی دقت رویکرد پیشبینی جریان در فصول مختلف، نتایج این مدل با یک مدل پیشبینی ماهانه بر مبنای شبکههای عصبی که با استفاده از اطلاعات مشاهده شده، جریان ماهانه را پیشبینی میکند، مقایسه میگردد. نتایج این تحقیق نشان میدهد که رویکرد ارائه شده علاوه بر دقت قابل قبول در پیشبینی نقطهای و بلند مدت جریان، امکان پیشبینی به صورت مجموعهای از جریانهای ممکن را نیز فراهم میآورد که در برنامه ریزی و مدیریت منابع آب با در نظر گرفتن عدم قطعیت پیشبینیها، حائز اهمیت است.
پیشبینی بلندمدت
مدلهای هیدرولوژیک
پیشبینی بارندگی
شبکه عصبی مصنوعی
سیستم استنتاج فازی
2005
06
22
29
41
https://www.iwrr.ir/article_15116_4c812b77e342b17b671cd6c610f9212f.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1384
1
2
تخمین بار رسوبی معلق با استفاده از زمین آمار، مطالعه موردی تلخه رود تبریز
وحید
نورانی
ناصر
طالب بیدختی
محمدجواد
عابدینی
غلامرضا
رخشنده رو
نظر به اهمیت بالای هیدرولیک رسوب در مهندسی رودخانه و تاثیر آن روی سازههای هیدرولیکی بنا شده روی رودخانه، مطالعه دقیق و برآورد صحیح میزان بار رسوب عبوری از مقاطع مختلف یک رودخانه نقش بسزایی در پیشبرد صحیح مطالعات مهندسی رودخانه خواهد داشت، ولی معمولاً بعلت وجود مشکلات فنی و اقتصادی امکان احداث و بهرهبرداری از ایستگاههای رسوب سنجی در مقاطع مختلف از بازه رودخانه وجود نداشته و لازم است برای آن مقاطع با استفاده از آمار ایستگاههای موجود اقدام به دادهسازی منطقی شود. دراین مطالعه با استفاده از علم ژئواستاتیستیک1و مفهوم متغیرهای مکانی اقدام به تعیین مـدل برآورد مـکانی بار معـلق بـرای شاخه اصلی تلخه رود تبریز گردید. برای این منظور با استفاده از نرمافزار Gslib علاوه بر تخمین چند پارامتری کوکریجینگ2 با استفاده از دبــی جریان به عنوان پارامتر کمکی، بـرای مقایسه، تخمین تک پارامتری کریجینگ نیز صورت گرفت. نتایج حاصل حاکی از مناسب بودن مدل گوسی به عنوان مدل واریوگرام برآورد مکانی بار معلق تلخهرود بود و همچنین ملاحظه گردید که در برآورد بار معلق، روش کوکریجینگ در مقایسه با روش کریجینگ نتایج بهتری ارائه میدهد.
ژئواستاتیستیک (زمین آمار)
بار معلق
برآورد مکانی
تخمین چند پارامتری (کوکریجینگ)
2005
06
22
42
50
https://www.iwrr.ir/article_15117_58be6af7b84807a231b223c7388ea18f.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1384
1
2
بررسی رسوبدهی معلق حوزه های آبخیز ایران
محمود
عرب خدری
تفاوتهای زیادی بین برآوردهای ارائه شده از میزان فرسایش خاک ایران در منابع مختلف مشاهده میشود. افزون بر آن هیچگونه اولویتبندی قابل قبولی از فرسایش و رسوبدهی حوزههای آبخیز اصلی کشور در دست نیست. در این تحقیق با استفاده از دادههای 209 ایستگاه رسوب سنجی، میزان رسوبدهی و فرسایش خاک کشور به ترتیب حدود 350 و1000 میلیون تن در سال و متوسط رسوبدهی ویژه مناطق مورد مطالعه 214 تن در کیلومتر مربع در سال برآورد شد. بیشترین رسوبدهی ویژه به حوزه های هامون جازموریان، میناب و بلوچستان جنوبی و مارون و زهره در جنوب کشور با بیش از 700 تن در کیلومتر مربع در سال مربوط است. 3 رابطه رگرسیونی دو و چند متغیره معنیدار بین رسوبدهی کل با مساحت، دبی متوسط سالانه و دبی ویژه ارائه شد. بررسیها نشان داد که بطور کلی با افزایش مساحت حوزه، رسوبدهی ویژه اضافه میشود که نشان دهنده فرسایش بیشتر در کوهپایه ها نسبت به ارتفاعات است. نتایج بررسی اولیه تعدادی از حوزههای دارای رسوبدهی ویژه با بیش از 1000 تن در کیلومتر مربع در سال نیز بیانگر آن است که سازندهای حساس به فرسایش، لغزش و پوشش گیاهی نقش مهمی در تولید رسوب دارند.
رسوبدهی معلق
فرسایش
معادله رگرسیونی
2005
06
22
51
60
https://www.iwrr.ir/article_15120_eb79623e1eb904e0d03b6d084ec2540c.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1384
1
2
بررسی تغییر پذیری اقلیمی در ایران با بهره گیری از مدلهای آماری
فاطمه
رحیمزاده
ابراهیم
فتاحی
سیدهفاطمه
حسینی دستک
هیأت بینالدول تغییر اقلیم (IPCC)1 در سال 1995 میلادی بر تغییرات جهانی حاکی از افزایش دمای کره زمین حدود 7/0 درجه سانتیگراد از نیمه دوم قرن نوزدهم اشاره نموده است. این گرمای جهانی سبب افزایش مقادیر حدی و شرایط آب و هوایی بد در دورههای نه چندان دور میشود. کلیترین نتایج بدست آمده از گرمایش جهانی عبارتند از تغییرات موسمی کم، نوسانات زیاد در دمای روزانه، بارش و افزایش آنتروپی سیستم که باعث افزایش فراوانی رویدادهای حدی میشود.کمتر شدن فراوانی روزهای سرد، تداوم موجهای گرمایی، وقوع سیل و شرایط حدی دیگر از جمله آثار زیانبار گرمایش جهانی میباشد. سازمان هواشناسی جهانی2، هیأت بینالدول تغییر اقلیم و سایر نهادهای بینالمللی ذیربط در جهت توسعه روشهای آماری و بکارگیری و استفاده آنها در مسائل مرتبط با تغییر اقلیم دست به اقدامات متعددی زدهاند. هدف از ارائه این مقاله توجه آمارشناسان به گستردگی علم آمار در مسائل تغییرات اقلیمی است که از مهمترین مسائل امروزی انسان بشمار میآید. بعلاوه با توجه به بررسیهای تغییرات اقلیمی در سطح کشور در پریود 97-1951 سعی شده است نتایج آماری بررسیها از دیدگاههای مختلفی ارائه گردد. این نتایج برای پارامترهای مختلفی از جمله دما و بارش هم در مقیاسهای سالانه و هم در مقیاسهای روزانه صورت گرفته است. نتایج فوق گویای وجود تغییراتی همچون روند، جهش، نوسانات غیر معمول، تغییر در تابع توزیع در میانگینهای سالانه و همچنین تغییراتی در شاخصهای حدی از جمله تداوم موجهای گرمایی، دامنه شبانهروزی دما، طول دوره رشد و غیره میباشد.
گرمایش جهانی
تغییرات اقلیمی
روشهای آماری
شاخصهای حدی
2005
06
22
61
73
https://www.iwrr.ir/article_15122_08b0ceaabaedfdf5ba85ddf02157eb81.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1384
1
2
مقایسه روشهای درونیابی و برونیابی برای برآورد توزیع مکانی مقدار بارندگی سالانه
بهرام
ثقفیان
سیما
رحیمی بندرآبادی
یکی از مراحل اصلی در مطالعات منابع آب برآورد توزیع مکانی بارندگی در مقیاسهای زمانی متفاوت میباشد. هر نوع کاستی در انتخاب روش مناسب برآورد تغییرات مکانی بارندگی میتواند از عوامل مهم ایجاد خطا در به کارگیری مدلهای بارش- رواناب در مراحل پیش بینی و طراحی باشد. به علاوه در مطالعات بیلان آب، کاهش عدم قطعیت در برآورد توزیع مکانی بارندگی اهمیت فراوانی دارد. روشهای مختلفی برای تحلیل مکانی بارندگی بر اساس دادههای نقطه ای حاصل از ایستگاههای باران سنجی وجود دارد. از جمله این روشها میتوان به روشهای زمین آماری1 اشاره نمود. روشهای زمین آماری به دلیل در نظر گرفتن همبستگی و موقعیت و آرایش مکانی دادهها، مورد توجه بسیاری از کاربردهای مهندسی هستند. در این تحقیق، قابلیت چند روش میانیابی شامل میانگین متحرک وزنی2،TPSS 3 و کریجینگ4 برای برآورد توزیع مکانی بارندگی ماهانه و سالانه جنوب غرب ایران بررسی شد. برای مقایسه و ارزیابی روشها، از تکنیک اعتبارسنجی تقاطعی5 استفاده گردید. مقایسه روشهای مختلف برای برآورد بارندگی سالانه نشان می دهد که هرچند روش TPSS نسبتا دارای خطای کمتری میباشد، ولی روش کوکریجینگ تغییرات مکانی بارندگی در منطقه را بهتر نشان میدهد و با توپوگرافی منطقه هماهنگی بیشتری دارد. همچنین بررسی نتایج تکنیک اعتبارسنجی تقاطعی و توزیع مکانی واریانس خطا نشان میدهد که استفاده از داده های بازسازی شده دقت برآورد را کاهش می دهد.
درونیابی
زمینآماری
بارندگی
واریانس تخمین
2005
06
22
74
84
https://www.iwrr.ir/article_15123_8953fe76286a726e879ba2ac6f7578ae.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1384
1
2
بررسی تغییرات کیفیت آب رودخانه کارون با کاربرد برنامه Qual2E
نعمت الله
جعفرزاده حقیقی
محمد
توسلی
علی
باروتکوب
آگاهی از روند تغییرها و پیش بینی کیفیت حال و آینده آب کارون با توجه به طرحها و برنامههای آینده توسعهشهری، کشاورزی و صنعتی، امکان پیش بینی مشکلات احتمالی آینده و برنامه ریزی و چاره اندیشی برای آنها رافراهم میآورد. بدین لحاظ مطالعات کیفیت آب طرح ساماندهی آبراهه کارون با هدف بررسی وضعیت کیفیت آب دروضع موجود و در شرایط توسعه و نیز مشخص کردن تنگناها و مسائل ناشی از بهرهبرداریهای بی رویه و روزافزون آب این رودخانه از نظر کیفیت، انجام شد. در این مطالعات ضمن بررسی آمار دادههای اندازهگیری شده در سالهای گذشته، نتایج بررسیهای انجام شده قبلی نیز مورد ارزیابی قرار گرفته است. همچنین با توجه به نقش و اهمیت دادههای جدید مربوط به پارامترهای کیفی آب رودخانه و توالی زمانی آنها، در این مطالعات یک سال نمونهبرداری از محلهای مهم ورود پساب شهری، صنعتی و کشاورزی و همچنین از ایستگاههای پیشنهادی بر روی رودخانه انجام و نتایج آزمایشها جهت تجزیه و تحلیل بکار گرفته شد. این نتایج همچنین در یک مدل ریاضی جامع پیش بینی کیفی آب (برنامه Qual2E) مورد استفاده قرار گرفته و پس از کالیبره کردن مدل مزبور، وضعیت کیفیت آب رودخانه در وضع موجود و شرایط توسعه نیز پیش بینی و ارزیابی شده است. در نهایت نتایج مطالعات و کاربرد مدل, بیانگر وضعیت آلوده رودخانه در شرایط موجود و آتی بدون تصفیه پسابهای ورودی است.
کیفیت آب کارون
شبیه سازی
مدل ریاضی
کیفیت آب
2005
06
22
85
96
https://www.iwrr.ir/article_15149_8927d1c759b54950b9c8d1824671dc8b.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1384
1
2
کارآیی آبنمود واحد لحظه ای Clark در بازسازی آبنمود واحد سیل
سید حمیدرضا
صادقی
مرتضی
دهقانی
تحقیق حاضر به منظور تعیین میزان کارایی آبنمود واحد بدست آمده براساس روش Clarkدر بازسازی آبنمود واحد مشاهدهای ایستگاه مرغک واقع در خروجی حوزه آبخیز بازفت در استان چهار محال و بختیاری انجام گردید. نتایج ارزیابی مقایسهای آبنمود واحد 2 ساعته متوسط حوزه با آبنمود واحد 2 ساعته بدست آمده از روش Clark با کمک آمارههای خطای نسبی، مجذور میانگین مربعات خطا، ضریب کارآیی و میزان انحراف دلالت بر دقت مناسب روش مذکور در تخمین دبی سیلابی در حوزه آبخیز مورد مطالعه دارد.
آبنمود واحد
آبنمود واحد لحظه ای
حوزه آبریز
2005
06
22
97
99
https://www.iwrr.ir/article_15150_68dd51227dda180f682ec8797ba27d03.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1384
1
2
مطالعات هیدروژئولوژیک و هیدروشیمیایی آبخوان اصفهک طبس
همایون
کتیبه
سید محسن
سمائی
دشت اصفهک در جنوب شهر طبس و دامنة غربی رشته کوه شتری واقع شده است. مطالعات حاضر در راستای تامین آب مورد نیاز معدن زغال سنگ طبس صورت پذیرفته است. ضخامت رسوبات آبرفتی در این دشت تا حدود 450 متر متغیر است.
در این مقاله با اتکا به اطلاعات حاصل از مشاهدات صحرایی، برداشتهای ژئوفیزیک و آزمایشها و اندازهگیریهای انجام شده در چاهها و آنالیزهای شیمیایی آب دشت، به شناسائی شکل سنگ کف و رسم نقشههای همپتانسیل و همباقیمانده خشک آبخوان اصفهک پرداخته شده و وضعیت هیدروژئولوژیک آبخوان تفسیر گردیده است. مطالعات و نقشههای به دست آمده نشان میدهند که در محل چاه شمارة 38، پدیدة تغذیه از کف صورت می پذیرد، بهگونهای که آب کربناته با املاح کمتر از 6/0 گرم بر لیتر از سنگ کف به آبرفت دشت تزریق میگردد. همچنین ذخایر دینامیک، استاتیک و اقتصادی آبخوان دشت اصفهک محاسبه گردیده اند.
هیدروشیمی
هیدروژئولوژی
آبخوان
آب زیرزمینی
2005
06
22
100
103
https://www.iwrr.ir/article_15152_403d713efb26aa0f7343b94cae910c87.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1384
1
2
ارزیابی و واسنجی سه معادله تبخیر تعرق در منطقه ای نیمه خشک
حمید رضا
فولادمند
علیرضا
سپاسخواه
در این مقاله سه روش مختلف برای تخمین تبخیر تعرق بالقوه سطوح گیاهی (ET0) در منطقه باجگاه ( استان فارس, ایران) ارزیابی می شود. با استفاده از میانگین داده های هواشناسی در سالهای 2002- 1986 در (17 سال) , مقادیر ماهانه ET0 با معادلههای پن من - فائو , پن من - مانتیث و هارگریوز تخمین زده شد. معادلههای پن من - مانتیث و هارگریوز بر اساس روش پنمن- فائو که در مطالعات قبلی مناسب ترین معادله برای تخمین ET0 شناخته شده واسنجی گردید.
بررسیها نشان داد که نتایج معادله های پن من – مانتیث و هارگریوز تا اندازهای به هم شبیهاند. ولی میزان ET0 را برای همه سالها کمتر از روش پن من – فائو تخمین می زنند. برای واسنجی معادلههای پن من – مانتیث و هارگریوز رابطه رگرسیون خطی به کار برده شد. همچنین در واسنجی معادله هارگریوز، تغییرات شیب خط برای مقادیر مختلف ET0 در دو روش محاسبه کویر ضرایب واسنجی شده معادله هارگریوز (CH) برای ماههای مختلف بدست آمد. همچنین ET0 سالانه بدست آمد.
تبخیر تعرق بالقوه، سطوح گیاهی مرجع، پنمن- فائو
پن من - مانتیث
هارگریوز
2005
06
22
123
128
https://www.iwrr.ir/article_15155_0154df96de72718dcdb279e0d82ca94f.pdf