2024-03-19T11:47:17Z
https://www.iwrr.ir/?_action=export&rf=summon&issue=3091
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1392
9
3
پیشگفتار: نمک زدایی آب
شهناز
دانش
2014
01
21
0
1
https://www.iwrr.ir/article_16017_30e42cd601168b7cf52a07202368f4ca.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1392
9
3
تحلیل سیستم منابع آب حوضه کارون از منظر پایداری با رویکرد پویایی سیستمها
محمد
ارشدی
علی
باقری
حوضه آبریز کارون بزرگ به واسطه تامین 78 درصد انرژی برقآبی و 13 درصد تولیدات کشاورزی کشور، نقش انکارناپذیری در تامین غذا و انرژی کشور دارد. این خصوصیت منجر به اعمال فشار زیاد به سیستم منابع آب این حوضه به واسطه ایجاد طرحهای توسعه در بخش کشاورزی، صنعت و خدمات شده و آسیبپذیری آن را نسبت به شرایط بیرونی افزایش داده است. از طرف دیگر، مفهوم آسیبپذیری تمرکز بر بررسی حالت و وضعیت سیستم در حال یا آینده دارد. لذا، لزوم توسعه مفهومی که دربرگیرنده کارکرد سیستم از سه جنبه حالت، فرآیند و چشمانداز سیستم باشد ضروری مینمود. این مفهوم، با عنوان تضمین بقای سیستم (System Viability)، در این مقاله توسعه و برای ارزیابی وضعیت سیستم آبی کارون بزرگ مورد استفاده قرار گرفت. از ضعیفترین حلقههای سیستم منابع آب در این حوضه که در سالهای اخیر باعث ایجاد اخلال در سیستم و بروز دغدغه در مدیران و کارشناسان شده ، کیفیت منابع آب این حوضه میباشد. به طوری که میزان تخصیص منابع آب به بخشهای مختلف وابسته به این مؤلفه میباشد. هدف از این تحقیق، بررسی روندها و علل آسیبپذیری حوضه آبریز کارون بزرگ و به خصوص کیفیت آب به عنوان مؤلفه نگرانی حوضه در بلندمدت میباشد. در این تحقیق از نگرش پویایی سیستمها و نرمافزار Vensim به منظور ارزیابی وضعیت حوضه استفاده گردیده است. نتایج حاکی از آن است که خطرات و سناریو بیرونی در مقایسه با سیاستهای حاکم در کشاورزی، صنعت و خدمات تاثیر ناچیزی بر کیفیت آب رودخانه دارد. این مطلب گویای واقعیتی است که در راستای کاهش آسیبپذیری حوضه باید تمرکز بر نگرشحاکم و سیاستهای اعمالی برای تامین غذا و انرژی در حوضه داشت.
بقای سیستم
پویاییسیستمها
تامین انرژی و غذا
کیفیت آب
حوضه آبریز کارون بزرگ
2014
01
21
1
13
https://www.iwrr.ir/article_17530_fd7dff56da5fd820a609f66c46278128.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1392
9
3
استفاده از دو آزمون ناپارامتریک برای تشخیص روند در یک سری زمانی دارای حافظه (مطالعه موردی: درجه حرارت سالانه مشهد)
بیژن
قهرمان
بررسی روند زمانی در یک سری زمانی یکی از ویژگیهای مهم آن بهشمار میآید. با اینحال تمامی آزمونهای متداول تعیین روند (مثلاً کندال و من-کندال) بر اساس فرض ایستا بودن سری زمانی و حافظهدار نبودن آن بنا شده است. هر دو آزمون کندال و من-کندال در حالت کلاسیک نشان دادند که سری زمانی درجه حرارت سالانه مشهد (به طول 127 سال از 1885 تا 2011) دارای روند افزایشی معنیدار (p-مقدار کوچک تر از 001/0) است در حالیکه با توجه به مفهوم حافظه بلند مدت در دادهها (فرآیند اغتشاش نرمال جزیی؛ FGN با نمایه هرست برابر با 92/0)، انحراف معیار آمارههای آزمون افزون بر 6 برابر بیشتر شد و در نتیجه هیچکدام از این دو آزمون معنیداری روند افزایشی را در سطوح معنیداری متداول 01/0 و 05/0 تأیید ننمودند. روابط رگرسیونی برای تصحیح انحراف معیار در دو آزمون ناپارامتری روند کندال و من-کندال بهعنوان تابعی از نمایه هرست و طول دوره آماری برای اولین مرتبه بهدست آمد. نشان داده شد که نتایج در شرایط عدم تکمیل دادهها یکسان باقی میماند. روش جدید استوکاستیکی بر پایه مفهوم عامل فراوانی چاو پیشنهاد شد و نشان داده شد که نتایج پایدار باقی میماند.
آزمون کندال
آزمون من-کندال
شبیهسازی استوکاستیکی
نمایه هرست
2014
01
21
14
23
https://www.iwrr.ir/article_17531_48644b7f369ca1a0f6454a998f903c11.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1392
9
3
تحلیل فراوانی منطقه ای سیلاب با استفاده از روش خوشه بندی ترکیبی نگاشت ویژگی خود سامان و فازی
فرهاد
فرسادنیا
علیرضا
مقدم نیا
یکی از روشهای تخمین چندکهای سیلاب در حوضههای فاقد آمار یا با طول دوره آماری کوتاه، استفاده از روش تحلیل فراوانی منطقهای است. در مطالعات منطقهای، به منظور دستیابی به مناطق همگن هیدرولوژیک از تکنیکهای خوشهبندی استفاده میشود. اخیراً در چند تحقیق از نگاشت ویژگی خود سامان(Self-Organizing Feature Maps) استفاده شده است. اما مشکل اصلی SOFM تفسیر نقشه خروجی از این روش بهمنظور یافتن مناطق همگن هیدرولوژیک است. به این دلیل از SOFM به عنوان ورودی الگوریتمهای خوشهبندی دیگر بهکار میرود. در این مطالعه، ابتدا از نگاشت ویژگی خود سامان برای شکلگیری یک نقشه ویژگی دو بعدی استفاده شد، سپس گرههای خروجی از نگاشت ویژگی خود سامان توسط الگوریتم خوشهبندی c- میانگین فازی برای شکلگیری مناطق مورد نیاز در تحلیل فراوانی منطقهای سیلاب استفاده شد. تعداد بهینۀ خوشههای فازی براساس شاخصهــای زی-بنی (Xie-Beni) تعمیم یافته و وون (Kwon) تعیین شد. نتایج نشان داد که این تکنیک کارایی قابل قبولی در تفکیک حوضههای آبخیز استان مازندران به مناطق همگن هیدرولوژیک دارد.
نگاشت ویژگی خود سامان
خوشه بندی فازی
منطقه ای کردن
همگنی هیدرولوژیک
استان مازندران
2014
01
21
24
36
https://www.iwrr.ir/article_17537_020667e162e18623dbea0716681ec172.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1392
9
3
بررسی پتانسیل توسعه کارست در تاقدیس پیون با استفاده از تلفیق اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور همراه با تحلیل سلسله مراتب زوجی
اکبر
خدری
محسن
رضایی
جواد
اشجاری
در این مطالعه به بررسی توسعه کارست در تاقدیس پیون در جنوب غرب ایران پرداخته شده است. بدین منظور پارامترهای موثر در توسعه کارست شامل لیتولوژی ، شیب، پوشش گیاهی، تراکم گسلها، فاصله از گسلها، تراکم خطواره، فاصله از خطواره، بارش و دما مورد ارزیابی قرار گرفتهاند. با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتب زوجی (AHP) وزن تأثیر هر کدام از لایهها در توسعه کارست بدست آمد. نقشه نهایی توسعه کارست منطقه مورد نظر با تلفیق لایههای موثر استخراج گردید. نتایج نشان میدهد که 59 درصد از مساحت تاقدیس پیون در محدوده با پتانسیل بالای کارست شدگی، 3/5 درصد در محدوده پتانسیل متوسط و 7/35 درصد در محدوده پتانسیل خیلی کم یا فاقد پتانسیل کارست شدگی قرار گرفته است. مناطق با پتانسیل بالای کارست شدگی در شمالمرکزی آبخوان (سازند ایلام- سروک) قرار گرفتهاند. چشمههای با آبدهی زیاد عمدتاً در محدوده با پتانسیل بالای کارست شدگی قرار گرفتهاند. نتایج میتواند در مدیریت توسعه آبخوان بسیار مؤثر باشد.
تاقدیس پیون پیون
کارست کارست
AHP
RS
GIS
2014
01
21
37
46
https://www.iwrr.ir/article_17538_30f3821a054be0ade9a81268af71b319.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1392
9
3
تهیه رابط گرافیکی مدل مدیریت آب زیرزمینی در مدیریت بهره برداری از آب های زیرزمینی (مطالعه موردی: آبخوان دشت شهرکرد)
سمیه
جنت رستمی
مجید
خلقی
کورش
محمدی
محدودیت منابع آب سطحی و افزایش بی رویه جمعیت در چند دهه اخیر باعث وارد آمدن فشار مضاعف بر آبخوانها و خسارتهای جبرانناپذیری به منابع طبیعی کشور شده است. جهت جلوگیری از فاجعه به وجود آمده بایستی مدیریت بهینه بهره برداری از آبهای زیرزمینی به عنوان یک اصل و پایه در برنامهریزیهای کوتاه مدت و بلند مدت مورد توجه قرار گیرد. با اینکه محققان زیادی در مدیریت سفرههای آب زیرزمینی از رویکرد شبیهسازی- بهینهسازی استفاده نمودهاند، اما هنوز نرمافزار کاملی برای آن وجود ندارد. در این تحقیق رابط گرافیکی تحت عنوان مدل گرافیکی مــدیــریــت آب زیرزمینــــی، GGWM، که براســـاس دو مدل MODFLOW-2000 و GWM نوشته شده است، ارائه گردید. در مرحله بعد، کد تهیه شده در سیستم واقعی، آبخوان دشت شهرکرد به کار گرفته شد. با توجه به روند افزایشی میزان افت سطح آب زیرزمینی در این منطقه، سعی گردید مدل بهینه مدیریتی تهیه شده در این مطالعه، در راستای توسعه پایدار باشد. نتایج بهدست آمده، نشان داد که در آبخوان شهرکرد میتوان با مدیریت برداشت از چاههای کشاورزی واقع در سطح دشت و تامین نیازهای منطقه، میزان افت سطح ایستابی را 10 درصد نسبت به حالت فعلی بهبود بخشید، که حاکی از موفقیت مدل در سیستم واقعی میباشد.
آب های زیرزمینی
آبخوان شهرکرد
شبیه سازی- بهینهسازی
GGWM
GWM
MODFLOW-2000
2014
01
21
47
58
https://www.iwrr.ir/article_17539_dbf75b152b6cdf94bfc5627c32a78f3c.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1392
9
3
تخصیص بار آلودگی در رودخانه زرجوب: کاربرد روشهای گزینش اجتماعی بُردا و تابع چانهزنی نَش
محمد
بیژنی منظر
نجمه
مهجوری مجد
هدف این مقاله، ارائه یک رویکرد جدید برای تخصیص بار آلودگی به منابع تخلیهکننده بار آلودگی در رودخانه زرجوب در استان گیلان است. در تخصیص بار آلودگی به منابع تخلیهکننده، علاوه بر رعایت استانداردهای زیستمحیطی، کاهش هزینههای تصفیه بارهای آلودگی منابع آلاینده نیز مطرح میباشد. در این مقاله، با شبیهسازی فضای مذاکره بین تخلیهکنندگان بار آلودگی با کاربرد تئوری چانهزنی بازگشتی، تئوری تعادل نش، تابع چانهزنی نش و روش گزینش اجتماعی بردا، مطلوبترین سیاست تخصیص بار آلودگی تدوین میشود. در این متدولوژی، چندین سناریوی تصفیه برای هر منبع تخلیهکننده بار آلودگی در نظر گرفته میشود به طوری که ترکیب این سناریوها برای منابع آلاینده، گزینههای مذاکره را تشکیل میدهند. هر یک از گزینههای مذاکره دربردارنده درصدهای تصفیه و به عبارتی، میزان بار آلودگی ورودی هر یک از تخلیهکنندهگان بار آلودگی هستند. در صورتی که به ازای یک گزینه، غلظت متغیر کیفی شاخص در نقطه کنترل از استانداردهای کیفی رودخانه تخطی کند، جریمهای به آن گزینه تخصیص مییابد که با استفاده از یک تابع جریمه محاسبه میشود. در ساختار پیشنهادی، ابتدا با استفاده از روش چانهزنی بازگشتی، یک مجموعه توافق از گزینههای مذاکره تشکیل میشود. سپس در حالت اول گزینه برتر با استفاده از قانون گزینش اجتماعی بردا و در حالت دوم تعادل نش بین اعضای مجموعه توافق بررسی شده، گزینه(ها)ی دارای تعادل نش انتخاب میشود(ند) و در صورت یکتا نبودن تعداد اعضای دارای تعادل نش، گزینه برتر با استفاده از تابع چانهزنی نش انتخاب میشود. در ادامه، گزینه انتخاب شده توسط این دو روش مقایسه شده، گزینه برتر با توجه به هزینههای تخصیصیافته به تخلیهکنندگان و مقدار تخطی شاخص کیفی از استاندارد، به عنوان مجوزهای تخلیه اولیه به هریک از مذاکرهکنندگان اختصاص مییابد. در نهایت، به منظور کاهش هزینههای کل سیستم و در نتیجه، تحمیل هزینههای کمتر به تخلیهکنندگان بار آلودگی، تجارت مجوزهای تخلیه بین آنها انجام میگیرد. نتایج نشاندهنده کارایی روش پیشنهادی در یافتن گزینهای است که بتواند مورد توافق نسبی حداکثری همه طرفهای درگیر باشد و علاوه بر حفظ کیفیت رودخانه، هزینههای کل سیستم را به میزان قابل قبولی کاهش دهد.
چانهزنی بازگشتی
رودخانه زرجوب
تعادل نش
تابع چانهزنی نش
روش گزینش اجتماعی بردا
2014
01
21
59
74
https://www.iwrr.ir/article_17549_35db469cc76866a76195d743a0ded258.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1392
9
3
بهینه سازی و پیش بینی فرایند فتوکاتالیستی با پوشش نانو ذرات تیتانیا بر سطح بتن برای تصفیه آب حاوی فنل
محمد
دلنواز
بیتا
آیتی
حسین
گنجی دوست
سهراب
سنجابی
در این تحقیق، بهینهسازی فرایند فتوکاتالیستی توسط روش تاگوچی و پیشبینی راندمان حذف سیستم توسط شبکه عصبی مصنوعی انجام شد. راکتور فتوکاتالیستی از نوع پوشش یافته بود که انرژی مورد نیاز برای تحریک نانوذرات تیتانیا و تولید رادیکالهای هیدروکسیل جهت تجزیه فنل موجود در آب با استفاده از لامپهای UV-A تأمین میشد. جهت بهینهسازی فرایند با استفاده از روش تاگوچی و آرایه استاندارد L16، تاثیر پارامترهای موثر شامل غلظت آلاینده ورودی (mg/L 500-50)، شدت تابش لامپ (60-8 وات)،pH محلول (12-4)، میزان تیتانیا بر واحد سطح (g/m2 80-20) و فاصله لامپ تا صفحات بتنی (cm 20-5) بررسی شد. نتایج نشان داد که تاثیر غلظت آلاینده ورودی و pH نسبت به سایر عوامل بیشتر بوده و شرایط بهینه بصورت غلظت آلاینده ورودی mg/L50، pH برابر 12، شدت تابش 60 وات، میزان تیتانیا معادل g/m2 80 و فاصله لامپ از صفحات معادل cm 10 تعیین گردید. پیشبینی فرایند با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی نشان داد که ساختار شبکه بصورت دو لایه پنهان و توابع انتقال گوسین در لایه پنهان اول، تانژانت هیپربولیک در لایه پنهان دوم و سیگموئید در لایه پنهان خروجی و ساختار (1-4-6-5) بهترین جواب بوده و اختلاف میان نتایج آزمایشگاه و مدل کمتر از 5 درصد میباشد.
تاگوچی
دی اکسید تیتانیوم
بتن
شبکه عصبی مصنوعی
مدل
2014
01
21
75
87
https://www.iwrr.ir/article_17550_b2310d7487ddba6ff8d040aef0f12de1.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1392
9
3
کاربرد رگرسیون مارس در برآورد بارمعلق مطالعه موردی: حوضه های آبریز خراسان رضوی
حجت
رضائی پژند
مجید
جانفدا
رسوب (بارمعلق وکف) مواد جامدی است که توسط آبرودخانه جابهجا میشود. روش مرسوم تخمین بارمعلق، استفاده از نمونه دبی– رسوب و برازش الگوهای نمائی، توانی، شبکه عصبی یا تنظیم جدول توزیع فراوانی است. این الگوها در برونیابی دبیهای سیلابی خوب عمل نکرده و برآوردهای غیرواقعی میدهند. زیرا توان حمل بارمعلق توسط آبرودخانه کراندار است (خاصیت فیزیکی). الگوی رگرسیونی کمانک تطبیقی چند متغیره (مارس) برای حل این مشکل در این مقاله پیشنهاد میشود. مارس یک الگوی تکهایخطی کمانکی است که در برونیابی عملکرد بهتری دارد. الگوهای مارس، نمایی و توانی در این مقاله بر آمار دبی- رسوب 23 ایستگاه استان خراسان رضوی برازش داده شد. نتایج در دوحالت درونیابی و برونیابی و با معیارهای آماری و فیزیکی مقایسه شدند. معیارهای آماری الگو شامل: ضریبتعیین پیراسته (R2adj)، مجموع مربعات خطا (SSE)، اعتبارمتقابل تعمیمیافته (GCV)، آسیبشناسی خطاها و معیار فیزیکی شامل: منطقی بودن برآورد رسوب در دوحالت درونیابی و برونیابی است. نتایج بررسیها نشان از برتری الگوی مارس (به ویژه در برونیابی) نسبت به دو الگوی دیگر دارد.
الگوی مارس
الگوی توانی
الگوی نمایی
برونیابی
معیار آماری
معیار فیزیکی
2014
01
21
88
93
https://www.iwrr.ir/article_17551_9f169edaf84e3f416af21a6079f30119.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1392
9
3
پهنهبندی کیفی آب زیرزمینی دشت ورامین از نظر کشاورزی به روش تحلیل سلسله مراتبی در محیط GIS
محمد
نخعی
میثم
ودیعتی
مهزاد
اسمعیلی فلک
با توجه به اینکه نمونهبرداری از تمام نقاط محدوده مطالعاتی مقدور نیست، روشهای پهنه بندی ابزار قدرتمندی در تخمین دادهها بر مبنای تغییرات مکانی است. هدف از این تحقیق پهنهبندی کیفی آب زیرزمینی دشت ورامین از نظر کشاورزی با استفاده از روشهای درونیابی در نرمافزار سیستم اطلاعات جغرافیایی و انتخاب بهترین وزنها بر اساس تحلیل سلسله مراتبی میباشد. بدین منظور از اطلاعات کیفی مربوط به 74 چاه عمیق دشت ورامین در سال 1388-1387 استفاده شده است. ابتدا نقشههای رستری منطقه مورد مطالعه شامل نسبت جذب سدیم، شاخص تراوایی، نسبت کلی، نسبت جذب منیزیم، باقیمانده کربنات سدیم، درصد انحلال سدیم، هدایت الکتریکی و سختی کل به روش مجذور عکس فاصله در محیط GIS تهیه گردید. سپس با روش تحلیل سلسله مراتبی و ایجاد ماتریس زوجی، وزن نهایی پارامترها تعیین شد. در نهایت با تلفیق لایهها و اعمال وزنهای نهایی پارامترها در محیط GIS، نقشه پتانسیل کیفی منطقه مورد مطالعه از نظر کشاورزی تهیه گردید. نتایج نشان میدهد در قسمتهای شمال غرب، جنوب غرب و غرب منطقه وضعیت آب زیرزمینی برای کشاورزی بد و در قسمتهای مرکز، شمال و شمال شرق کیفیت آب برای کشاورزی مطلوب میباشد.
دشت ورامین
کیفیت آب
تحلیل سلسله مراتبی
سیستم اطلاعات جغرافیایی
2014
01
21
94
98
https://www.iwrr.ir/article_17552_9dca4c62718e790dae56cc95204c4666.pdf
تحقیقات منابع آب ایران
1735-2347
1735-2347
1392
9
3
بررسی منشاء گاز در چاههای آب دشت بهار، شمال همدان
مهرداد
براتی
در شمال شهر همدان دشت وسیعی قرار دارد که در آن شهرهای بهار، لالهجین و فامنین قرار گرفتهاند. در اطراف این شهرها بخصوص در قسمت شرقی دشت تعداد زیادی چاه کشاورزی حفر شده است که آب آنها بد بو و بد مزه میباشد. اندازهگیریها نشان میدهد که مقدار زیادی گازهای HCO3- ,CO2 ,SO2 از این چاهها متصاعد میشود. ترکیب این گازها با آب تولید اسید میکند که شدیداً برای وسایل درون چاه خورنده میباشند. مطالعات مختلف منشا این گازها را هیدروترمال معرفی مینماید. شواهدی که در این تحقیق به دست آمده است این نظریه را تأیید نمیکند.
هیدروترمال
دشت بهار
گاز
گسل
2014
01
21
99
102
https://www.iwrr.ir/article_17553_0865ee9459e805574ebb0607e04a79e9.pdf