انجمن علوم و مهندسی منابع آبتحقیقات منابع آب ایران1735-23472120060421Prefaceپیشگفتار0115972FAرضا اردکانیانJournal Article20160710انجمن علوم و مهندسی منابع آبتحقیقات منابع آب ایران1735-23472120060421Numerical model of Transport and Contaminant Discharge from Coastal Aquifers into Seawardمدل عددی انتقال وتخلیه آلاینده ها از آبخوان ساحلی به دریا11715348FAبهزاد عطائی آشتیانیدانشیار/ دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی شریفحمیدرضا حسین آبادیکارشناس ارشد/ دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی شریفسیداحسان فاطمیکارشناس ارشد/ دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی شریفJournal Article20041105Transport and contaminant discharge Simulation from coastal aquifers into seaward is complex due to boundary condition in seaward. In this research, ModSharp, a numerical model has been developed that is able to simulate contaminants transport in large scale in coastal aquifers. This model solves Advection-Dispersion equation with method of characteristics. The accuracy of the model was evaluated for several idealized problems for which analytical and numerical solution, in field of seawater intrusion and contaminant transport could be obtained. Effect of seawater intrusion on contaminants transport in coastal aquifers was simulated. Simulation results show that seawater intrusion has significant effect on solute transport in coastal aquifers. Neglecting the influence of seawater intrusion leads to a lower estimate for rate of contaminant discharge to sea.شبیهسازی انتقال و تخلیه آلایندهها از آبخوانهای ساحلی به دریا به علت شرایط مرزی در سمت دریا پیچیده میباشد. مدل ModSharp که در این تحقیق توسعه داده شده است. مدلی قدرتمند و کارا برای مدلسازی انتقال آلایندهها در آبخوانهای ساحلی در مقیاس بزرگ میباشد. این مدل معادله همرفتی-پراکندگی را به روش مشخصهها حل مینماید. دقت و اعتبار مدل با حل چند مثال که جوابهای تحلیلی و عددی معلوم دارند، در زمینه پیشروی آب شور و انتقال آلایندهها کنترل گردید. در ادامه اثر پیشروی آب شور بر انتقال و تخلیه آلایندهها در آبخوانهای ساحلی شبیهسازی شد. نتایج نشان میدهد که پیشروی آب شور اثر قابل توجهی بر انتقال آلاینده در آبخوانهای ساحلی دارد. همچنین صرفنظر کردن از شرایط مرزی در سمت دریا به تخمینی کوچکتر از نرخ تخلیه آلایندهها به دریا میانجامد.انجمن علوم و مهندسی منابع آبتحقیقات منابع آب ایران1735-23472120060421Effects of Land Use Change on Floods in Golestan Dam Drainage Basinبررسی اثر تغییرات کاربری اراضی بر سیلخیزی حوزه آبریز سد گلستان182815351FAبهرام ثقفیاندانشیار / پژوهشی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری و استاد مدعو دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه صنعتی امیرکبیر0000-0003-2846-2840حسن فرازجوکارشناس ارشد /سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان – مدیریت آبخیزداریعادل سپهریکارشناس ارشد / سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان – مدیریت آبخیزداریعلی نجفی نژاداستادیار /دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگانJournal Article20040920One of the major governing factors in flood trends is the changes in land use. Golestan Dam basin in North-East of Iran has recently experienced devastating floods. Land use changes are believed to be partialy reponsible for this flood intensification. In this paper, using GIS tools and HEC-HMS model, the effects of changing vegetation cover on flood hydrographs in Golestan Dam basin are assessed. The flood condition corresponding to two limiting land use scenarios are then evaluated. Landuse maps from 1967 and 1996 along with the soil map were overlaid using GIS tools to produce CN maps. HEC-HMS hydroloigc model was calibrated and validated based on three methods; curve number (CN) method for infiltration, SCS unit hydrograph for subwatershed rainfall-runoff routing, and Muskingum method for river routing. The results show that recent changes in land use has caused upward trend in flood magnitudes of different frequencies, e.g., 31.7 and 17.8 percent increase in flood peak corresponding to 5-yr and 1000-yr return periods, respectively. This impact reduces as return period increases. Also, the results of deteriorating land use in the pessimistic scenarios show that loss of forests and rangelands increases flood peaks of 5 and 1000-yr by as much as 35 and 24 percent, respectively. یکی از عوامل اصلی در تغییر روند رژیم سیلابی حوزههای آبریز، تغییر کاربری اراضی در سطح حوزه است. حوزه آبریز سد گلستان در سالهای اخیر شاهد سیلهای ویرانگر بوده است که احتمال تشدید آنها در اثر تغییر کاربری اراضی مطرح میباشد. در این تحقیق با تلفیق سیستمهای اطلاعات جغرافیایی (GIS) و مدل هیدرولوژیک HEC-HMS اثرات تغییر پوشش گیاهی بر دبی اوج و حجم سیل حوزه آبریز سد گلستان بررسی و واکنش هیدرولوژیک حوزه به ازای سناریوهای مختلف کاربری اراضی نیز پیش بینی شده است. بدین منظور، پس از تهیه نقشه پوشش گیاهی حوزه مربوط به سالهای 1346 و 1375 و تلفیق با نقشه گروههای هیدرولوژیک خاک در محیط GIS، مدل هیدرولوژیک HEC-HMS با استفاده از روش نفوذ شماره منحنی (CN) و آبنمود واحد SCS در سطح زیرحوزهها و نیز به روش روندیابی ماسکینگام در شبکه رودخانهها در مقابل دادههای بارش ـ رواناب مشاهدهای، واسنجی و اعتباریابی شد. نتایج شبیهسازی نشان داد که به علت تغییرات کاربری اراضی و تخریب جنگلها و مراتع حوزه، دبی اوج سیل در دوره بازگشت 5 و 1000 ساله به ترتیب 7/31 و 8/17 درصد افزایش داشته است. بنابراین پوشش گیاهی به تنهایی نقش محدودی در کنترل سیلابهای مهیب با دوره بازگشت بالا ایفا مینماید. نتایج حاصل از پیشبینی آبنمود سیل در سناریوی کاربری اراضی بد بینانه ( ادامه روند تخریب پوشش گیاهی) نیز نشان میدهد که در صورت تخریب بیشتر جنگلها و مراتع حوزه و توسعه اراضی کشاورزی، دبی اوج سیل با دوره بازگشتهای 5 و 1000 سال به ترتیب به میزان 35 و 24 درصد افزایش خواهد یافت. انجمن علوم و مهندسی منابع آبتحقیقات منابع آب ایران1735-23472120060421Application of Fuzzy Clustering in Continuous Classification: A Case studyکاربرد خوشهسازی فازی در پهنهبندی فرسایشی:مطالعه موردی293515355FAهدایت فهمیدکترای هیدرولوژی / وزارت نیروعلی دلیر عبدی نیاکارشناس ارشد / رسوبشناسی، شرکت شلمبرژهJournal Article20041103Using continuous classification (specifically zonation in this study) it is possible to save continuity of changes in natural phenomena while representing them. Fuzzy Sets Theory is a proper tool to study and represent this continuity. As a case study in application of Continuous Zonation, fuzzy clustering among many other pattern recognition methods was applied to study erodability of Tajan river watershed. The results have been compared with traditional PSIAC method and have been represented as continuous erodability maps by using pixels value combination method. The maps show that even in area that a class is dominant, changes in erodability are visible . Also classes, which do not really exist and are only the artifacts of crisp boundary classification, are omitted. Transitional changes can be modeled similar to real gradual ones in nature.با استفاده از روش طبقهبندی (به طور خاص در این مطالعه، پهنهبندی) پیوسته، میتوان ضمن نمایش تغییرات پدیدهها در طبیعت، پیوستگی این تغییرات را حفظ کرد. نظریه مجموعههای فازی، ابزار مناسبی برای مطالعه و نمایش این پیوستگی میباشد. به عنوان نمونهای از کاربرد پهنهبندی پیوسته، خوشهسازی فازی که از جمله روشهای تشخیص الگو میباشد، در مطالعه فرسایش پذیری حوضه آبریز تجن به کار برده شدهاست. ضمن اینکه نتایج حاصله با نتیجه بدست آمده از روش سنتی PSIAC ، مقایسه شدهاست و در نهایت، نتیجه کار به کمک روش ترکیب ارزش پیکسلها، به صورت نقشه پهنهبندی پیوسته فرسایشپذیری، نمایش داده شده است. این نقشهها نشان میدهند که فرسایش حتی در مناطقی که یک کلاس غالب است قابل بررسی و مشاهده گردیده است. همچنین کلاسهایی که به طور واقعی وجود ندارند و فقط به علت محدودیتهای حاصل از طبقهبندی گسسته بوجود آمده، حذف گردیده است و تغییرات تدریجی کلاسها همانگونه که در طبیعت وجود دارد نمایش داده شده است.انجمن علوم و مهندسی منابع آبتحقیقات منابع آب ایران1735-23472120060421Simulation and Forecasting of River Flow Using Neural Network and a Fourier Series Modelشبیه سازی و پیشبینی جریان رودخانهها با استفاده از شبکه عصبی و مدل فوریه364415356FAناصر رستم افشاراستادیار /دانشگاه صنعت آب و برق (شهید عباسپور)هدایت فهمیشرکت مدیریت منابع آب ایرانعلیرضا پیرهکارشناس /گروه پژوهشی جامابJournal Article20030722This paper shows concurrent application of The Artificial Neural Network (ANN) model with Fourier Series ARIMA Model (FSAM).The FSAM model represent spectral analysis of precipitation of Barandooz river basin in west of Lake Urmia for simulation of river flow. Neural network are applied for simulation and forecasting of Barandooz river based on FSAM forecasts in the absence of precipitation data. Because temperature is one of the independent variables in the simulation model, generation of temperature data was carried out by twelve MLP Neural networks, one for each month. The analysis and results are presented in this paper.
<strong><em> </em></strong> مقاله حاضر به بررسی نحوه عملکرد شبکههای عصبی MLP در ارتباط با خروجی مدل فوریه، FSAM، میپردازد. مدل FSAM که مدل شبیه ساز بارش است، تحلیل مدلهای کلاسیک را در قلمرو فرکانس، که توسعه نظریه طیفی فرآیندهای متداول نظیر طیف الگوهای ARIMA را در درون خود دارد، ارائه میدهد. کاربرد همزمان شبکههای عصبی MLP و مدلFSAM، امکان پیش بینی جریان ماه (i) ام را در ارتباط با پیش بینی بارش همان ماه، میسر میسازد. بدلیل اینکه یکی از متغیرهای مستقل توابع شبیه سازی دبی، دما میباشد شبیه سازی دما توسط دوازده شبکه عصبی MLP برای شبیه سازی دوازده ماه سال بطور مجزا انجام گردید، تا بدین ترتیب بتوان از این شبکهها برای تخمین دما در ماههایی که پیشبینی در آنها مد نظر است و دادههای دما موجود نمیباشند، استفاده کرد. این مقاله نتایج و تحلیل علمی لازم را ارائه خواهد داد.
انجمن علوم و مهندسی منابع آبتحقیقات منابع آب ایران1735-23472120060421Estimating Maximum Daily Precipitation by Multi-Station Method: A Case Study of North Khorasanبرآورد حداکثر بارش محتمل 24 ساعته به روش چند ایستگاهی: مطالعه موردی شمال خراسان455315357FAحجت رضائی پژنددانشگاه آزاد مشهد- گروه عمرانبیژن قهرماندانشیار/ دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهدJournal Article20031207In 1961 Hershfield introduced a statistical method to estimate probable maximum precipitation (PMP). His method was based on the data of maximum daily precipitation of 2645 stations. Occurrences of rainfalls greater than PMP in the upcomming years, questioned Hershfield’s method. Eliason (1997) presented a multi-station method. Since PMP can occur at every point within a homogen region, this method was based on a combination of data from all stations in such a region. Gumble type 1 and its derived distributions were used as a mathematical tool. For parameter estimation however, Eliason used method of moment. In this paper, three other methods are used, namely maximum likelihood, maximum entropy, and probability weighted moments. Data of 41 homogen stations from North of Khorasan Province in Iran was utilized for comparison purposes. The performance of maximum likelihood was proved via statistical analysis. In addition, PMP is compared for all stations using modified Hershfield method. Results were compared with multi-station methodand showed the performances of the former .هرشفیلد برآورد بارندگی حداکثر محتمل (PMP)<sup>1</sup> را در سال1961 به روش آماری پایهریزی کرده است. این پژوهشگر روش اصلاح شدهای را برای 2645 ایستگاه با مطالعة بارندگی حداکثر 24 ساعتة ارائه داده است. در سالهای بعد بارندگیهایی رخ داد که بیش از PMP محاسبه شده به این روش است. در نتیجه روش هرشفیلد به زیر سؤال رفت. الیاسون روش چند ایستگاهی را در سال 1997 ارائه داد. این روش از ادغام آمار کلیة ایستگاههای هم اقلیم یک منطقه استفاده میکند، زیرا PMP میتواند در هر نقطة این منطقه رخ دهد. بنیان ریاضی روش به توزیع گامبل نوع 1 و توزیعهای منشعب از آن وابسته است. الیاسن پارامترها را تنها به روش گشتاورهای معمولی برآورد کرده و PMP را با این برآورد به دست آورده است. در مقالة حاضر برای برآورد پارامترها از سه روش برآورد دیگر به نامهای حداکثر درستنمائی، حداکثر آنتروپی و گشتاورهای وزندار احتمالی نیز استفاده شده است. برای مقایسه روشهای برآورد از آمار 41 ایستگاه بارانسنج هم اقلیم شمال خراسان استفاده شده. آزمونهای آماری برتری روش درستنمائی را نسبت به روش گشتاوری نشان می دهد. علاوه بر این، PMP این ایستگاهها نیز به روش اصلاح شدة هرشفیلد محاسبه و نتیجه با روش چند ایستگاهی مقایسه شده است. نتایج به دست آمده برتری و ثبات روش چند ایستگاهی را تأیید می کند. انجمن علوم و مهندسی منابع آبتحقیقات منابع آب ایران1735-23472120060421A Model for Prediction of Annual Precipitation in Kerman Provinceارائه مدلی جهت تخمین بارندگی سالانه در استان کرمان546015358FAشهرام کریمی گوغریبخش آبیاری، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانعلیرضا سپاسخواهبخش آبیاری/دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیرازJournal Article20040224Prediction of annual precipitation usually guarantees success in dry-farming and promises a better pasture management. In this research, the long-term observed daily precipitation for 28 different stations in Kerman province was analyzed. Starting from the first day of autumn, a good linear relationship is obtained between the days with 47.5 mm precipitation (t<sub>47.5</sub>, day), and the amount of annual precipitation (p<sub>a, </sub>mm). Furthermore, to increase the correlation coefficient of this relation-ship, long-term mean annual precipitation (P<sub>ma,</sub> mm), elevation, longitude, and latitude for each station were also used in the multiple regression analysis. The results showed that none of these factors (i.e., elevation, longitude and latitude) could improve the correlation coefficient. The independent variables were P<sub>ma</sub> and t<sub>47.</sub>. As another independent variable, temper-ature of the water in Persian-Gulf (south of region) in the water-air frontage were added. The three–month cumulative surface temperatures in autumn (T<sub>au</sub>, ºC), improved the correlation coefficient of the multiple regression. These final equations were used to predict the annual rainfall in Baft-soltanee station. The results showed that the both simple models could predict wet and dry years sufficiently well but the error of estimation in the second model was lower.پیش دید میزان بارش، موفقیت در کشت دیم و مدیریت بهتر مراتع را تا حد زیادی تضمین میکند. در این تحقیق با تجزیه و تحلیل آمار بارندگی روزانه ایستگاههای مختلف هواشناسی استان کرمان که دارای آمار بارندگی روزانه طولانی مدت (حداقل 28 ساله ) بودند، مشاهده گردید که فاصلة زمانی وقوع 5/47 میلیمتر باران تجمعی از ابتدای پاییز (t<sub>47.5</sub> ، حسب روز) با میزان بارندگی سالانه (P<sub>a</sub> ، حسب mm) رابطهای معنیدار دارد. همچنین جهت بالا بردن ضریب همبستگی رابطه فوقالذکر از مشخصات ایستگاهها شامل میانگین دراز مدت بارندگی سالانه (P<sub>ma</sub> ، حسب mm) ، ارتفاع از سطح دریا و طول وعرض جغرافیایی استفاده شد که تأثیر معنی داری در رابطهای که متغیرهای مستقل آن میانگین دراز مدت بارندگی سالانه و t<sub>47.5</sub> <sub> </sub> بود ایجاد نکرد. در نهایت عوامل مستقل مربوط به دمای سطح آب خلیج فارس در رابطه آزمون شدند. در این بررسی مجموع دمای سه ماهه سطح آب خلیج فارس در پاییز (T<sub>au</sub> ، حسب درجه سانتیگراد ) تأثیری هر چند کم ، در افزایش ضریب همبستگی رابطه نهایی گذاشت . بدین ترتیب رابطهای بین T<sub>au</sub> و t<sub>47.5</sub> <sub> </sub>و P<sub>ma</sub> و مقدار بارندگی سالانه به دست آمد. علامت ضریب T<sub>au</sub>وt<sub>47.5</sub> در این رابطه منـفی میباشد . آزمون مدلهای ساده ارائه شده در ایستگاه بافت سلطانی نشان داد که هر دو مدل روند سالهای زراعی کم آب و پرآب را بهخوبی دنبال میکند و میزان خطا در مدل ساده دوم کمتر از خطای مدل اول است . انجمن علوم و مهندسی منابع آبتحقیقات منابع آب ایران1735-23472120060421Numerical Simulation of Breaking Waves in Front of Seawalls Using Projection Methodشبیه سازی عددی شکست امواج در مقابل دیواره ساحلی با استفاده از روش پروجکشن617115359FAمحمد ریاحیدکترای /هیدرولیک، دانشگاه تربیت مدرسحسن خالقیاستادیار/ دانشگاه تربیت مدرسمسعود منتظری نمیناستادیار/ دانشکده فنی دانشگاه تهرانعلی حسن زاده دلوییکارشناس ارشد/دانشگاه صنعتی شریفJournal Article20050224The complicated structure of the surf zone with a strong unsteadiness has prevented us to fully understand its internal structure. Numerical models are one of the best tools to study hydrodynamic phenomena in this zone. In this paper, a two-dimensional vertical (2DV) model is proposed to study breaking waves in front of seawalls. The numerical model consists of an unsteady hydrodynamic module in which the fully Navier-Stokes equations in vertical plain are solved using the projection method. Finite volume method is employed to discrete convection and diffusion terms of governing equations with Froum and Crank Nicolson methods, respectively. The free surface water is tracked by using the Young technique. Using standard model to simulate turbulence effects showed reasonable results. Finally, the numerical results are compared with wave flume measurements for the same conditions. The result of the proposed model shows close agreement with experimental measurements in terms of surface elevations, horizontal and vertical velocity and flow pattern in front of the seawall.
<strong><em> </em></strong>محیطهای ساحلی به جهت حضور توام امواج و جریانات دریایی دارای ساختاری نسبتاً پیچیده هستند که این امر مانع حصول شناخت کافی پدیدهها در این ناحیه گردیده است. توسعه مدلهای عددی یکی از ابزارهای بسیار کارآمد جهت شبیه سازی پدیدههای هیدرودینامیکی بوده و بطور گستردهای در حل مسائل دریایی کاربرد دارند. در تحقیق حاضر نیز به منظور شبیه سازی شرایط امواج و جریانات در مجاورت سواحل، با مد نظر قرار دادن پدیده شکست موج و در حضور دیواره ساحلی، نسبت به توسعه مدل عددی دو بعدی در قائم اقدام گردیده است. در مدل مزبور با انتخاب روشهای مناسب جهت منفصلسازی جملات انتقال و پخشیدگی و نیز با بکارگیری روش پروجکشن، معادلات دو بعدی در قائم ناویر استوکس به کمک روش عددی احجام محدود مورد حل قرار گرفته و ضمن بررسی دقت برخی از روشهای شناخته شده سطح آزاد، روش Young به منظور محاسبه شکل سطح آزاد محیط آبی انتخاب شده است. جهت اعمال اثرات آشفتگی جریان ، شبیهسازی دقیق این پدیده با استفاده از مدل استاندارد در برنامه حاضر صورت گرفته که توانسته است نتایج قابل قبولی را در این زمینه به همراه داشته باشد. در پایان ضمن بررسی صحت نتایج حاصل از اجرای برنامه بر روی نمونه مسئله حل شده در تحقیقات قبلی، خروجیهای مدل عددی مورد نظر، با اطلاعات برداشت شده از شبیهسازی آزمایشگاهی برای شرایط مشابه ایجاد شده در فلوم امواج مورد مقایسه قرار گرفته است که نتایج این مقایسه حکایت از همخوانی مناسب فیمابین خروجیهای مدل عددی و اطلاعات برداشت شده از نمونه آزمایشگاهی دارد.انجمن علوم و مهندسی منابع آبتحقیقات منابع آب ایران1735-23472120060421Assessment of Water Supply and Use in the Zayandeh-Rud River Basin, Iranارزیابی منابع و مصارف آب در حوزه آبریز زاینده رود727615360FAحمیدرضا سالمیمربی /پژوهشی بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهاننادر حیدریاستادیار /پژوهشی بخش تحقیقات آبیاری و زهکشی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی،کرج0000-0002-5626-7148Journal Article20041020The Zayandeh-Rud Basin (ZRB) is expriencing water stress. It has been the situation for the past 50 years. Basin development is considered normally a three-stage process with a relatively smooth transition between overdraft, water supply management, and optimal allocation. In the ZRB however, five phases of water resources developments (WRD) may be identified, including the trans-basin projects. The Situation in the ZRB does not show an encouraging picture. Increased water supply on each phase of development still fall behind the demand growth. That is the reason why for the past 50 years, the basin remained more or less under water stress. There is no inter-basin integrated water management that shares out the shortages uniformly between different uses, or even within a particular water use. Without trans-basin water transfers, the ZRB basin is unable to meet existing water demands. However, several scenarios also show that even then, the basin will be unable to meet water demands before 2020 as long as the urban, industrial and agriculture sectors continue to grow with the current rate. حوزه آبریز زایندهرود در منطقه مرکزی ایران یکی از حوزههای آبریز تحت تنش آب میباشد. توسعه منابع آب حوزه به طور عمده از طریق احداث سد مخزنی چادگان و سه تو نل انحراف آب بین حوزهای در فازهای مختلف و در 50 سال اخیر صورت پذیرفته است. این سه تونل در مجموع 867 میلیون متر مکعب (بیش از آورد طبیعی رودخانه زایندهرود یعنی 800 میلیون مترمکعب) آورد آبی دارد. به محض توسعه منابع آب جدید و به دلیل عدم مدیریت جامع و مناسب آب در حوزه، مصارف آب از طریق احداث شبکههای آبیاری جدید، افزایش ناگهانی یافته (بیش از1500 میلیون متر مکعب در سال)به نحوی که از میزان تامین آن تجاوز نمود. این افزایش در مصرف آب سبب گردیده تا حوزه تحت تنش آبی مداوم قرار گرفته، آب کمی وارد خروجی حوزه یعنی باتلاق گاوخونی شود تا حدی که در سالهای اخیر این منطقه زیست محیطی کاملا خشک شده و خسارات زیست محیطی زیادی به منطقه و کشور وارد گردیـده است. بررسـی سناریوهای مختلف بیلان آب نشاندهنده آن است که مادام که مصرف آب در بخشهای کشاورزی، شرب، و صنعت با روند فعلی رشد نماید تا سال 1400 منابع آب حوزه قادر به تامین تقاضا برای آب نمیباشد. نتیجه آن است که هر گاه که تقاضا از تامین آب تجاوز نموده و حتی 10 درصد کاهش در منابع آب حوزه داشته باشیم حوزه دچار تنش آبی خواهد گردید. مصارف آب در حوزه گاهاً از تامین آن فراتر میرود که نشاندهنده استفاده بیرویه از منابع آب زیرزمینی است. تمامی موارد ذکر شده نشاندهنده آن است که نیاز به یک مدیریت جامع و مبتنی بر حوزه آبریز و همچنین برنامهریزیهای درازمدت تخصیص منابع آب به منظور مقابله با بحران آب میباشد. انجمن علوم و مهندسی منابع آبتحقیقات منابع آب ایران1735-23472120060421Pressure Fluctuations Downstream of Aerators in Circular Tunnelsبررسی میدان فشار دینامیک در پائین دست هوادههای مستقر در تونلهای دایروی1915380FAمحمدرضا کاویانپوراستادیار/ بخش مهندسی عمران دانشگاه خواجه نصیر طوسی، تهران، ایرانالهام طلوعیکارشناس ارشد/ شرکت مشانیرJournal Article20041023Serious damages have been reported in hydraulic structures due to cavitation. It is known that introducing air into the flow will considerably reduce cavitation risks. Thus, aerators are used in many situations to introduce air into the flow and to eliminate cavitation tendency. Although many works have been reported for flow aeration in outlet conduits of rectangular sections, less information can be found for circular tunnels. These structures are commonly used to supply water for hydroelectric power plants or drinking and irrigation systems. In this paper, experimental information regarding the intensity of pressure fluctuations and its dominant frequency downstream of rectangular aerators in such structures are provided. Experiments were performed in a circular pipe of 28.8 cm diameter. Rectangular aerators of different heights and angles were fixed inside the tunnel and air was supplied through aerator to check its effect on the intensity of hydrodynamic pressures. This information is useful for the structural design of such outlet tunnels. صدمات ناشی از کاویتاسیون در سازههای هیدرولیکی یکی از مسائل مهم و حساس این ابنیه میباشد که گزارشهای متناوبی از آن قابل مشاهده است. در این ارتباط هوادهی بعنوان یکی از راهکارهای شناخته شده جهت کاهش خطرات و صدمات ناشی از این پدیده معرفی گردیده که به دلیل موفقیت و تاثیر فزاینده آن، کاربردهای وسیعی را در انواع سازهها یافته است. این راهکار به جهت هزینه نسبتا کمتر و سهولت اجرا، مورد توجه طراحان سازههای هیدرولیکی واقع شده است. بررسی این مطالعات نشان میدهد که علیرغم مطالعات قابل توجهی که در زمینه تخلیه کنندههای تحتانی و سرریزهای آزاد به شکل مستطیلی انجام گرفته است، متاسفانه اطلاعات بسیار اندکی برای این هوادهها در تونلهای دایرهای گزارش و در دسترس میباشد. تونلهای فوق عموما جهت انتقال آب در سرریزهای تونلی و یا تونلهای نیروگاهها مورد استفاده قرار میگیرد که با توجه به میزان اهمیت آن و کمبود اطلاعات پیرامونی، مقاله حاضر با هدف تامین اطلاعات لازم آزمایشگاهی جهت تجزیه و تحلیل فشارهای دینامیک و ارزیابی فرکانس غالب نوسانات آن در سرریزهای تونلی تهیه گردیده است. آزمایشات در یک تونل دایرهای به قطر 8/28 سانتیمتر در موسسه تحقیقات آب ایران انجام گرفت. هوادههای مورد استفاده از نوع تخت بوده که ارزیابی اثر هندسه هواده بر میدان فشار، با تغییر ارتفاع و زاویه آن صورت گرفت. همچنین با قرار دادن یک صفحه در بالادست هواده، اثر ضخامت تیغه جریان ورودی به هواده نیز مورد ارزیابی قرار گرفت و در نهایت، تاثیر شرایط جریان ورودی با تغییر سرعت جریان از طریق تنظیم ارتفاع آب داخل هد تانک بالادست تونل مورد ارزیابی قرار گرفت. هوا از طریق یک هواده دایرهای در پائین دست هوادهها به داخل مجرا وارد گردید و با تغییر شرایط هندسی هواده و شرایط هیدرولیکی جریان ورودی به آن، به اندازهگیری میدان فشار در پائین دست اقدام و سپس با تجزیه و تحلیل اطلاعات، ارزیابی میدان فشار و طیف غالب نوسانات صورت گرفت که نتایج حاصل از آن میتواند راهگشای طراحان این سازهها قرار گیرد.