انجمن علوم و مهندسی منابع آبتحقیقات منابع آب ایران1735-23477220110823Prefaceپیشگفتار0116029FAمحمد کارآموزJournal Article20160712انجمن علوم و مهندسی منابع آبتحقیقات منابع آب ایران1735-23477220110823Evaluation of different Group Multi-Criteria Decision Making Methods in Selection of Water Transfer Projects to Urmia Lake Basinارزیابی روشهای مختلف تصمیم گیری گروهی چندمعیاره در انتخاب طرحهای انتقال آب به حوضه دریاچه ارومیه11416062FAمهدی ضرغامیاستادیار /دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران0000-0001-9179-1431ایمان احسانیکارشناس ارشد/ دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تبریز، تبریز، ایرانJournal Article20090407Currently uneven distribution of limited water resources in addition to growing urban and irrigation water demands have severely increased water shortages in Iran. Inter-basin water transfer projects are among important infrastructures used by water managers and planners to supply for the needed water. However due to the complex technical, socioeconomical, and environmental aspects of these projects, in every stage of the decision making process, group multi-criteria should be considered. In this article four proposed routes of water transfers from the Aras River to the Northeastern part of the Urmia Lake in Iran are evaluated. The effective criteria including environmental impacts, cost of construction, simplicity of the construction, and the social acceptance are weighted by three stakeholders. Using the ordered weighted averaging and fuzzy quantifiers the group weights are obtained. Then using the four multi-criteria decision making methods (simple weighted averaging, TOPSIS, compromise programming, and ordered weighted averaging methods), the different alternatives are ranked and finally the best and the most robust water transfer route is selected. Results showed that the simple additive weighting and ordered weighted averaging methods are more useful methods for group multi-criteria decision making on water resources development infrastructures.توزیع نامتوازن منابع آب نسبت به گسترش جمعیت و توسعه فعالیتهای کشاورزی و صنعتی، بحران آب را تشدید کرده، لذا یکی از زیرساختهایی که اجرای آن مورد توجه جدی است طرحهای انتقال بینحوضهای آب میباشد. پیچیدگی تصمیمگیری روی این طرحها که ناشی از تبعات فنی، اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی آنها میباشد، گزینههای مختلفی را پیش روی مدیران و ذینفعان قرار میدهد. در این مقاله چهار مسیر پیشنهادی برای ساخت سامانه انتقال آب از رودخانه ارس به مناطق شرق و شمالشرقی دریاچه ارومیه، از دید چهار سری از معیارها ارزیابی شدهاند. ابتدا معیارهای موثر در ارزیابی شامل لحاظ اثرات زیست محیطی، هزینه اجرای طرح، سهولت اجرا و پذیرش اجتماعی آن توسعه داده شده، توسط سه تصمیمگیر ذینفع به طور جداگانه وزندهی میشوند و سپس با استفاده از عملگر میانگین وزنی مرتب و کمیتسنجهای فازی، وزن گروهی آنها بدست میآید. در ادامه با بکارگیری چهار روش مهم (میانگین وزنی ساده، برنامهریزی سازشی، TOPSIS و عملگر میانگین وزنی مرتب) گزینههای مختلف اولویتبندی شده و در نهایت گزینهی مناسب بدست میآید. نتایج نشان میدهند که روشهای میانگین وزنی ساده و عملگر میانگین وزنی مرتب برای تصمیمگیری گروهی چندمعیارهی زیرساختهای توسعه منابع آب کارایی موثرتری دارد.انجمن علوم و مهندسی منابع آبتحقیقات منابع آب ایران1735-23477220110823Derivation of Simultaneous Operational Rules of Multi-Reservoir Systems in Low- flow Conditionاستخراج قواعد بهرهبرداری همزمان سیستمهای چندمخزنه در شرایط کمآبی152516159FAیاسمن بلوری یزدلیکارشناس ارشد / منابع آب، دانشگاه تهران، کرج- ایرانامید بزرگ حداداستادیار/ گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشگاه تهران، کرج- ایرانسعید علیمحمدیاستادیار/ دانشکده مهندسی آب، دانشگاه صنعت آب و برق شهید عباسپور، تهران-ایرانJournal Article20090209In this study, optimal operation of multi-reservoir systems has been compared with the results of the related single-reservoir operation. In fact, in optimal simultaneous operation of reservoirs considering the effects of upstream reservoirs on downstream ones, the macro operation is preferred. A three-reservoir system of KaroonV-Bazoft-KaroonIV dams is studied for different objectives of supplying downstream demands and generating hydropower. The Results have been obtained for three methods; nonlinear programming (NLP); standard operational policy (SOP) and rule curves, for a 48 month period. The rule curves which present release volume as a function of the reservoir storage volume and the river discharge, has been selected as the preferable operational policy for both objectives in the system. Validation of the suggested curves has been tested in a dry period.در این مطالعه، بهرهبرداری بهینه از سیستمهای چندمخزنی با نتایج بهرهبرداری مجزای تکمخزنی متناظر مقایسه شده است. در حقیقت در بهرهبرداری همزمان، با در نظر گرفتن اثرات مخازن بالادست بر مخزن پاییندست، بهرهبرداری کلان صورت میپذیرد که برتری بیشتری نسبت به بهرهبرداری خرد در حالت تکمخزنی دارد. بدینمنظور، سیستم سهمخزنی کارون پنج- بازفت- کارون چهار، با اهداف مختلف تأمین نیاز پاییندست و تأمین نیاز برقآبی مورد بررسی قرار گرفتهاند. نتایج حاصل با به کارگیری سه روش برنامهریزی غیرخطی، سیاست بهرهبرداری استاندارد و منحنی فرمان برای یک دوره آماری 48 ماه نسبتاً خشک استخراج شده است. همچنین منحنی فرمان که حجم رهاسازی را بهعنوان تابعی از حجم ذخیره مخزن و آورد رودخانه ارائه میکند، بعنوان سیاست بهرهبرداری مناسب برای هر دو هدف در سیستم مزبور انتخاب شده است. آزمون منحنی مزبور برای دورههای آماری خشک، اعتبار این منحنی را نمایان میسازد.انجمن علوم و مهندسی منابع آبتحقیقات منابع آب ایران1735-23477220110823Conjunctive use of Surface and Ground Water Resources in Arid Regionsبهره برداری تلفیقی از منابع آب سطحی و زیرزمینی در مناطق خشک263616162FAابوالفضل شمساییاستاد/ دانشکده عمران، دانشگاه صنعتی شریف، تهران، ایرانعلی فرقانیکارشناس ارشد/ منابع آب، مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد تفت، تفت، ایرانJournal Article20071126Conjunctive use of surface and ground water resources is one of the aspects of integrated water resources management. In this paper, conjunctive use of water resources has been studied for arid regions in which the only source of surface water is the water transferred into the region. For this purpose, first, the region's groundwater has been simulated using the Modflow-Pmwin model. The results have then been used to develop an optimization model with a genetic algorithm and different alternatives have been investigated toward optimal use of water resources. Obtaining monthly patterns for water withdrawal based on controlling an aquifer's level is the main objective of the optimization model. Yazd's aquifer in central Iran has been selected as the case study.
The results of the optimization model showed that supplying all the demands considering the present condition for the imported surface water (max 50 MCM annually), will cause a 2 meter fall in the aquifer's level in 5 years. An annual increase of 40 percent in the amount of imported surface water should be reached in order to meet all the demands with negligible drop in the aquifer's level .یکی از جنبههای مدیریت جامع منابع آب، بحث بهرهبرداری تلفیقی از منابع آب سطحی و زیرزمینی است. در این مقاله موضوع بهرهبرداری تلفیقی در مناطق خشکی که فقط دارای منبع آب سطحی انتقالی بوده و فاقد دیگر منابع آب سطحی میباشند، مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور ابتدا آب زیرزمینی منطقه توسط مدل Modflow-Pmwin شبیه سازی شده است. از نتایج حاصل از مدل شبیهسازی، در تدوین مدل بهینهسازی با الگوریتم ژنتیک استفاده گردیده و گزینههای مختلف در جهت بهرهبرداری بهینه از منابع آب بررسی میشوند. هدف اصلی از مدل بهینهسازی، تدوین الگوی ماهانه برداشت از منابع آب سطحی انتقالی و زیرزمینی در راستای تامین نیاز آبی در تمامی ماهها با محوریت کنترل سطح آب زیرزمینی منطقه میباشد. منطقه مورد مطالعه در این تحقیق، آبخوان شهر یزد است. نتایج مدل بهینهسازی نشان میدهد که با انتقال مقادیر آب سطحی فعلی به منطقه (حداکثر 50 میلیون متر مکعب در سال)، تامین آب 100% در تمامی ماهها، همراه با کاهش افتی در حدود 2 متر در سطح آب زیرزمینی، در طول 5 سال میباشد. چنانچه سالیانه 40 درصد به حجم آب سطحی انتقالی افزوده شود، علاوه بر تامین آب در کلیه ماهها، کاهش سالیانه سطح آب در آبخوان منطقه به صفر میرسد.انجمن علوم و مهندسی منابع آبتحقیقات منابع آب ایران1735-23477220110823Identity of Hydrologic Homogenous Regions using Fuzzy C-Means Methodشناسایی نواحی همگن هیدرولوژیک با استفاده از روش میان مرکز فازی374916166FAمرتضی رعیتی دماوندیدانشجوی دکتری /مهندسی آب دانشگاه علم و صنعت ایران- تهران- ایران.مجتبی غرویاستادیار /دانشکده عمران دانشگاه علم و صنعت ایران- تهران- ایرانبهرام ثقفیاناستاد/دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات- تهران- ایران0000-0003-2846-2840Journal Article20091012Earth science methods for mapping, discretization, and separation of homogenous regions are recently used extensively to estimate the natural landscape response to hydrologic processes. For more homogenous study areas, the accuracy of the precision increases and the operation of water resources management system and/or natural wizard controls are less complicated. There are several methods to natural landscape discretization to identify homogenous regions. Because of continuity in landscape specifications, the use of Fuzzy classification/ clustering methods such as Fuzzy C-Mean (FCM) can be a desirable choice. In this study the FCM was used for discretization of homogenous regions in regards to runoff generation for Walnut Gulch Experimental Watershed (WGEW) located in southeast Arizona. This watershed is selected to benefit from the quality and adequacy of the hydrologic data. The process of choosing and preparation of data was addressed earlier in texts. The Principal Components Analysis (PCA) was performed and then the three essential steps for making decisions based on the FCM method was taken; determination of appropriate fuzzifier; controlling of Confusion Index (CI), and optimization of number of clusters using validation indices. It was shown that use of these validation indices would surely not lead to determination of optimal number of clusters and therefore a rational method was proposed.امروزه استفاده از روشهای پهنهبندی، گسسته سازی و تفکیک نواحی همگن در علوم زمینی جهت ارزیابی پاسخ عرصههای طبیعی به فرآیندهای هیدرولوژیک مورد مطالعه از موضوعات جاری میباشد. زیرا هر چه محدوده مورد مطالعه همگنتر باشد موجب بالارفتن دقت و سهولت در عملیات مدیریت منابع آب و یا کنترل خسارات طبیعی خواهد شد. برای شناسائی نواحی همگن، میتوان از روشهای مختلف گسستهسازی استفاده نمود. بهعلت پیوستگی در ویژگیهای زمینی، استفاده از روشهای دستهبندی/ خوشهبندی فازی نظیر روش خوشهبندی میان مرکز فازی (FCM)<sup>1</sup> میتواند یک انتخاب مطلوب محسوب گردد. در این مطالعه و بعنوان نمونه، تفکیک نواحی همگن از نظر تولید روانآب با بکارگیری این روش فازی، با انتخاب حوضه معرف والنات گولچ (WGEW)<sup>2</sup> واقع در جنوب شرقی ایالت آریزونای آمریکا به جهت کفایت و کیفیت دادههای هیدرولوژیک، مدنظر میباشد. برای اینکار ابتدا به نحوه انتخاب و آمادهسازی دادهها اشاره شده است، سپس تحلیل مولفههای اصلی انجام گردید و نهایتا به هر سه مرحله اساسی و بعبارتی تصمیمگیری در استفاده از روش (FCM) یعنی: تعیین مقدار فازیت مناسب، کنترل شاخص ابهام و تعیین تعداد بهینه خوشهها با استفاده از شاخص اعتباریابی خوشهبندی پرداخته شده است. نشان داده شده است استفاده از روشهای مختلف و موجود اعتباریابی خوشهبندی، لزوما منجر به تعیین تعداد بهینه خوشهها بصورت واضح و قطعی نخواهد شد و برای این منظور میتوان از یک روش منطقی پیشنهادی استفاده نمود.انجمن علوم و مهندسی منابع آبتحقیقات منابع آب ایران1735-23477220110823Control of Salinity Intrusion in Arvand Estuary Under Different Hydrological Conditionsکنترل نفوذ شوری در خور رودخانهای اروند در شرایط مختلف هیدرولوژیکی506016167FAامیرفرشاد اعتماد شهیدیاستاد /گروه آب و محیط زیست دانشکده مهندسی عمران دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.امیرادهم صبوریکارشناس ارشد/مهندسی عمران – آب از دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.جواد پارساعضو هیئت علمی/گروه مهندسی عمران دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس،تهران،Journal Article20090623Interaction of the saline water originated from the sea or the ocean with the riverine water is an important issue in estuarine systems. The intrusion of salt water in estuaries affects the quality of groundwater used for different purposes such as drinking, agricultural, and industrial consumptions. Several methods have been introduced by the investigators to control this natural phenomenon. The Venturi control method, submerged tidal barriers, and air curtains are examples of these methods. In this paper, the efficiency of the Venturi method for salinity intrusion control was studied for the Arvand estuary in south-western Iran. The performance of this method was assessed using three different discharges; the mean annual discharge (1050 m<sup>3</sup>/s), the minimum annual discharge (520 m<sup>3</sup>/s), and an assumed low discharge of 260 m<sup>3</sup>/s. A laterally averaged two-dimensional numerical model was used to simulate the salinity intrusion in Arvand estuary. The model was first calibrated using field data and then different scenarios were simulated. Results indicated the efficiency of the Venturi control method in decreasing the salinity intrusion length.یکی از مسائل مهم در خورهای رودخانهای اندرکنش آب شیرین رودخانهها و آب شور دریا میباشد. نفوذ آب شور به رودخانهها بر روی کیفیت آب آنها که برای مصارف شرب، کشاورزی و صنعت مورد استفاده قرار میگیرد موثر است. محققین در نقاط مختلف دنیا راهکارهای گوناگونی را برای کنترل این پدیده طبیعی معرفی نمودهاند. روش کنترل ونتوری، بکارگیری بند موقت و بکارگیری پرده هوا از انواع این راهکارها هستند. در این تحقیق میزان کارایی روش کنترل ونتوری در کنترل پدیده نفوذ شوری در خور رودخانهای اروند مورد بررسی قرار گرفته است. این کار برای سه دبی مختلف رودخانه، دبی 1040 مترمکعب بر ثانیه (دبی متوسط سالانه)، دبی 520 مترمکعب بر ثانیه (دبی حداقل سالانه) و دبی 260 مترمکعب بر ثانیه (یک دبی حداقل فرضی) صورت گرفته است. برای ارزیابی کارایی روش مورد نظر از یک مدل عددی دو بعدی متوسط گیری شده در جهت عرض استفاده شده است. ابتدا مدل با کمک اطلاعات میدانی صحت سنجی شده است و سپس سناریوهای مختلف برای کنترل نفوذ شوری اجرا شده است. نتایج حاصله، حاکی از عملکرد مناسب روش کنترل ونتوری در کاهش طول نفوذ شوری بوده است.انجمن علوم و مهندسی منابع آبتحقیقات منابع آب ایران1735-23477220110823A Comparative Study for Determination of PMP by Some Statistical Methods in Atrak Watershed, Iranبررسی تطبیقی چند روش آماری جهت برآورد حداکثر بارندگی محتمل 24 ساعته در حوضه آبریز اترک617016169FAبیژن قهرماناستاد /دانشکده ی کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایرانمینا حسینپور تهرانیدانشجوی سابق کارشناسی ارشد/ سازه های آبی، دانشکده ی کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایرانگلاره فراهیدانشجوی سابق کارشناسی ارشد /سازه های آبی، دانشکده ی کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایرانکامران داوریدانشیار / دانشکده ی کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران0000-0001-9742-4712Journal Article20090713Probable maximum precipitation (PMP) is the maximum amount of rainfall which theoretically is supposed to fall on a specified point or region. In this paper two statistical methods of Hershfield (in two different approaches of standard and revised, as a point prediction) and multi-station (as a regional method) is compared for 33 raingage stations located in the Atrak watershed in north-eastern Iran. Extreme value type 1 and its two alternatives of transformed and cut-off distribution functions, which can handle a finite limit for rainfall as the return period increases without bound, was adopted for the multi-station approach. There were unrealistic results for the standard approach of the Hershfield method. Varions of dimensionless ratio of PMP for revised approach of Hershfield to the maximum amount of daily rainfall was in good harmony with other studies conducted in vast different climatological regions. The regional PMP by multi-station method were smaller than point PMPs for just 7 stations. This result may not be uncorrect, yet we proceeded for the first time in a reverse algorithm and calibrated the behaviour of the limited reduced variate parameter for the region. The resulting PMP was smaller than just one station. So it seems that the regional PMP may be equal to the maximum of the point PMPs of revised Hershfield method. This result is just drawn for only one region and should be confirmed by other researches.حداکثر بارش محتمل (PMP) برابر بیشترین ارتفاع بارندگی است که از دیدگاه نظری درمدت معینی امکان وقوع دارد. در این مقاله دو روش آماری هرشفیلد (در دو نگرش استاندارد و تجدید نظر شده بهعنوان برآورد نقطهای) و روش چند ایستگاهی (بهعنوان یک روش ناحیهای) برای 33 ایستگاه بارانسنجی با متوسط طول دورهی آماری 26 سال در حوضهی آبریز اترک واقع در شمال شرق و شمال ایران بهکار برده شد. در روش چند ایستگاهی از توزیع حدّی نوع 1 و دو شکل تبدیل یافته و بریده شده که بتوانند با افزایش بدون حدّ دورهی بازگشت یک حدّ منطقی را برای بارندگی نشان دهند، استفاده شد. در روش استاندارد هرشفیلد، مقادیر PMP بسیار زیاد و غیر منطقی بهدست آمد. PMPهای نقطهای در روش تجدید نظر شدهی هرشفیلد منطقیتر بود و محدودهی نسبت بدون بعد PMP به حداکثر مشاهده شدهی بارندگی روزانه در راستای مطالعات مختلف با اقلیمهای متفاوت بود. PMP بهدست آمده به روش چند ایستگاهی برای حوضهی اترک از مقادیر PMP نقطهای در 7 ایستگاه کمتر بود. گرچه نمیتوان این نتیجه را اشتباه دانست ولی برای اولین بار در یک روش معکوس متغیر حدّی کاهش یافته از روی PMPهای نقطهای برای شرایط منطقه واسنجی شد و نتیجهی بهدست آمده از کلیهی PMPها (بهجز یک ایستگاه) بیشتر بهدست آمد. بنابراین بهنظر میرسد که PMP بر مبنای نگرش چند ایستگاهی در یک منطقهی همگن با حداکثر PMPهای نقطهای به روش تجدید نظر شدهی هرشفیلد برابر باشد. این نتیجه تنها بر اساس یک منطقه بهدست آمده است و میبایست با بررسیهای دیگر واسنجی شود.
انجمن علوم و مهندسی منابع آبتحقیقات منابع آب ایران1735-23477220110823Estimation of Monthly Pan Evaporation using Artificial Neural Network Based on Meteorological Data- Case Study; Southern Coasts of the Caspian Seaمدل شبکه عصبی مصنوعی تبخیر ماهانه از تشت با استفاده از داده های هواشناسی- مطالعه موردی منطقه حاشیه دریای خزر717916184FAسامره مهدویدانش آموخته کارشناسی ارشد /گروه مهندسی آبیاری و زهکشی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران.علی رحیمی خوبدانشیار/ گروه مهندسی آبیاری و زهکشی پردیس ابوریحان دانشگاه تهرانعلی اصغر منتظردانشیار /گروه مهندسی آبیاری و زهکشی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران..Journal Article20090905Evaporation is one of the major components of the hydrologic cycle and its accurate estimation is of paramount importance for many studies such as hydrologic water balance and water resources planning and management. Evaporation is a complex and nonlinear phenomenon which depends on several interacting climatological factors. In this study, eight combinations of weather parameters were used as input data for estimating pan evaporation (E<sub>p</sub>) for the northern part of Iran. Daily observed weather data for a ten year period (from 1996 to 2005) were used from 8 weather stations located in the southern coasts of the Caspian Sea. This study indicated that the minimum weather data required for estimation of the pan evaporation are maximum and minimum air temperature, relative humidity, wind speed, and sunshine hours. For the data that was studied, the Root Mean Square Error (RMSE) and the coefficient of determination (R<sup>2</sup>) for the comparison between observed and estimated E<sub>p</sub> are 0.32 mm d<sup>-1</sup> and 0.93, respectively. A graphical comparison between the observed and the predicted values of E<sub>p</sub> showed that 76 percent of the values lie within a scatter of ±15%.تبخیر یکی از مؤلفههای اصلی چرخه آب در طبیعت بوده و تعیین دقیق آن برای بسیاری مطالعات مثل بیلان آبی حوزه، طرح ریزی و مدیریت منابع آب حائز اهمیت است. تبخیر به دلیل اثرات متقابل عوامل متعدد اقلیمی، پدیده پیچیده و غیر خطی است و لذا برای تخمین آن باید از مدلهای پیشرفته استفاده کرد. در این تحقیق، هشت نوع ترکیب پارامترهای هواشناسی بعنوان دادههای ورودی برای برآورد تبخیر از تشت با استفاده از شبکههای عصبی برای منطقه شمال کشور مورد بررسی قرار گرفت. دادههای اندازهگیری شده هواشناسی برای یک دوره ده ساله (1996 تا 2003) از 8 ایستگاه هواشناسی واقع در حاشیه دریای خزر جمعآوری شد. نتایج نشان داد، پارامترهای دمای بیشینه و کمینه هوا، رطوبت نسبی، سرعت باد و ساعات آفتابی، حداقل دادههای هواشناسی برای برآورد تبخیر از تشت هستند. میانگین جذر مربع خطا (RMSE) و ضریب تعیین (R<sup>2</sup>) بین مقادیر بدست آمده از مدل شبکه عصبی با ورودیهای فوق و مقادیر واقعی به ترتیب 32/0 میلیمتر در روز و 93/0 بودند. ترسیم مقادیر برآورد شده و واقعی نشان داد، 76 درصد دادهها در محدوده %15± خطا واقع میشوند.انجمن علوم و مهندسی منابع آبتحقیقات منابع آب ایران1735-23477220110823Analysis of Jet Stream Frequencies Associated with Super Heavy Rainfalls of Iranتحلیل فراوانی رودبادهای مرتبط با رخداد بارش های ابرسنگین ایران809116185FAسید ابوالفضل مسعودیاناستاد/ اقلیم شناسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایرانبختیار محمدیاستادیار/ اقلیم شناسی دانشگاه کردستان، سنندج، ایرانJournal Article20091116In this study, the frequency and location of jet streams associated with heavy rainfalls have been analyzed using environmental to circulation approach. Based on the threshold of the upper 99 percent, 125 days of the super and overall heavy rainfall was selected from the IRIMO data base (including 1437 synoptic, climatic, and rain gage stations). Jet stream frequencies and their locations have been detected from 0˚ to 120˚ E and 0˚ to 80˚ N in five levels (250, 300, 400, 500 and 600 hPa level) at 00:00, 06:00 and 12:00 UTC. The results of this study have shown that jet streams at 00:00 have a remarkable frequency at all levels with the exception of the 250 hPa level. Generally, jet streams are mostly extended from 250 to 600 hPa levels that have provided baroclinic conditions for Iran’s super heavy rainfalls. In this study, the northern half of Saudi Arabia was a major location where jet streams occur or are visible.در این مقاله فراوانی و شناسایی موقعیت رودبادها در زمان رخداد بارشهای ابر سنگین ایران با استفاده از رویکرد محیطی به گردشی تحلیل شد. از پایگاه داده بارش روزانه کشور 1437 ایستگاه همدید، اقلیمی و بارانسنجی)، 125 روز از سنگینترین و فراگیرترین بارشهای ایران براساس آستانه بالای 99 درصد، برای بررسی برگزیده شد. فراوانی رودبادها و موقعیت آنها در محدوده وسیعی از صفر تا 120 درجه طول شرقی و صفر تا 80 درجه عرض شمالی در 5 تراز 250، 300، 400، 500 و 600 هکتوپاسکال و در چهار دیدهبانی در ساعتهای 00:00، 06:00، 12:00 و 18:00 گرینویچ (به ترتیب ساعتهای 3:30، 9:30، 15:30 و 21:30 به وقت محلی) بررسی شد. نتایج نشان میدهد که رودبادها از نظر زمانی به جز در تراز 250 هکتوپاسکال که در ساعت 00:00 فراوانی قابل ملاحظهای را نشان داده بودند؛ در دیگر ترازهای مورد بررسی، عمدتاً در ساعت 18:00 بر روی منطقه دیده میشوند. به طور کلی در بیشتر موارد، رودبادها در ساعت 18:00 تا تراز 600 هکتوپاسکال کشیده شدهاند و این ضخامت زیاد لایه ناپایدار است که توانسته همزمان بر روی بخشهای وسیعی از ایران، بارشهای سنگینی را ایجاد کند. در این بررسی اگرچه رودبادها در خلیج فارس و تا حدودی نیز در جنوب غرب ایران دارای فراوانی قابل ملاحظهای بودهاند، با این حال بخشهای شمالی عربستان محل اصلی استقرار و تمرکز رودبادها در زمان رخداد بارشهای ابرسنگین و فراگیر ایران بوده است.انجمن علوم و مهندسی منابع آبتحقیقات منابع آب ایران1735-23477220110823Discharge Prediction by Comparing Artificial Neural Network With Fuzzy Inference System
(Case study: Zayandeh rud River)مقایسه کاربرد شبکه عصبی مصنوعی (ANN) با سیستم استنتاج فازی (FIS) در پیش بینی جریان رودخانه زاینده رود929716186FAندا پوستی زادهدانشجوی دکتری/ سازه های آبی، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایراننعیمه نجفیکارشناسی ارشد/ سازه های آبی، دانشگاه مازندران، ایرانJournal Article20090909The Fuzzy Sets theory and the Artificial Neural Network are among the latest methods in Water Resources Engineering for systems dealing with complexity or ambiguity and lack enough data. The main advantage of these techniques over traditional methods is that they can investigate the effects of the available parameters on the process in a short time and with no need to cause complex mathematical equations. In this study time series of monthly discharge, temperature, and rainfall are used in the Artificial Neutral Network and Fuzzy Inference System context in order to forecast the flow discharge for the upcoming months. Results of this research showed that the FIS gives better estimation than the ANN.یکی از روشهای نو ظهور در حل مسایل مهندسی جهت مدلسازی سیستمهایی که دارای پیچیدگی زیاد یا عدمصراحت بوده و یا دادههای کافی از آنها موجود نیست، استفاده از تئوری مجموعههای فازی و شبکه عصبی مصنوعی میباشد. مزیت اصلی این تکنیکها نسبت به روشهای رایج این است که در مدت زمان نسبتاً کوتاهی قادر به بررسی تأثیر انواع پارامترهای در دسترس، بر فرآیند مورد بررسی میباشند بدون آنکه در هر مرتبه نیاز به یافتن رابطه پیچیدهی ریاضی موجود بین پارامترهای منتخب باشند. در تحقیق حاضر نیز، با استفاده از این دو تکنیک و بر اساس دبی، میزان درجه حرارت و بارش ماهانه، سری پیوستهای از دبی و هر یک از متغیرهای مذکور تشکیل و تاثیر هریک از متغیرهای فوق در توالیهای زمانی گذشته بر روی میزان دبی رودخانه در ماههای آینده بررسی شد و میزان دبی در ماههای آینده (فروردین تا شهریور) پیشبینی شد و در نهایت قابلیت استفاده از شبکه عصبی مصنوعی و سیستم استنتاج فازی در پیشبینی میزان دبی رودخانه با یکدیگر مقایسه شده است و نتایج این تحقیق حاکی از برتری سیستم استنتاج فازی نسبت به شبکه عصبی مصنوعی میباشد.